محمدجواد ورادی اصفهانی - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
نهله غروی نائینی - استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران، ایران
نصرت نیل ساز - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران، ایران
احمد پاکتچی - دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ تهران، ایران

در نظر ونزبرو متن قرآن متشکل از واحدهایی کوتاه و مجزاست که در طی فرایندی تدریجی بسط یافته اند و کنار هم قرارگرفته اند. با این فرض هدف از تحلیل ادبی متن قرآن شناختن این واحدهای مستقل، که ونزبرو آن ها را بیانات پیامبرانه می نامد، و بررسی فرم های مرتبط با آن ها و مراحل تاریخی گسترش آن هاست. در این راستا وی برای نمونه به تحلیل تحریر های مختلف داستان شعیب در قرآن می پردازد و تحریر های مختلف این داستان را نمایانگر وجود سنت های مختلف و مستقل در قرآن می داند که تفاوت در الگوی روایت در این تحریر ها ریشه در اختلاف و استقلال آن سنت ها از یکدیگر دارد. به زعم ونزبرو این تفاوت به گونه ای است که بیش از یک نسل برای پدید آمدن آن لازم است و از این امر به عنوان شاهدی برای تدوین دیرهنگام متن نهایی قرآن، یعنی اواخر قرن دوم، استفاده می کند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی-انتقادی به تبیین و ارزیابی تحلیل ادبی ونزبرو از آیات مرتبط با داستان شعیب در قرآن و نتایج آن می پردازد و نشان می دهد که تحلیل ونزبرو بر پایه فرض هایی کلی استوار است که اعتبار آن ها محل مناقشه است.

بیانات پیامبرانه, تاریخ گذاری, تحلیل ادبی, تدوین قرآن, داستان شعیب, ونزبرو