جبراییل تقی نژاد - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.
نسرین رزمی - استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.

سویا یکی از مهم ترین گیاهان دانه روغنی جهان است. کشت سویا به صورت مستقیم روی پشته های بلند با کشت مرسوم آن در قالب یک پروژه تحقیقی - ترویجی در مزرعه یکی از کشاورزان پارس آباد مغان در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ مقایسه گردید. عملیات تهیه زمین از کشت پاییزه آغاز شد به نحوی که زمین به دو قسمت تقسیم و در یک قسمت با خطی کار ویژه ۴ ردیف گندم روی پشته های بلند به عرض ۷۵ سانتی متر کشت شد و در قسمت دیگر گندم با خطی کار معمولی غلات کشت گردید. پس از برداشت گندم در تیرماه گیاه سویا با ردیف کار کشت مستقیم روی پشته های بلند و با ردیف کار پنوماتیک معمولی در قسمت مرسوم کاشته شد. جهت مقایسه تیمارها شاخص هایی نظیر عمق کاشت، یکنواختی توزیع بذر، درصد سبزشدن بذر، ظرفیت مزرعه ای و صفات زراعی مانند ارتفاع بوته، تعداد بوته در واحد سطح، عملکرد بیولوژیکی و دانه، میزان آب مصرفی و بهره وری آب اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که کشت مستقیم میزان مصرف آب را کاهش داد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه سویا به ترتیب با میانگین ۲۲۱۱ و ۱۹۳۸ کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار کاشت مستقیم و مرسوم بود در نتیجه موجب افزایش بهره وری آب گردیده است. از این رو ایجاد پشته های بلند برای کاشت محصولات پاییزه و سپس کشت تابستانه سویا با استفاده از کارنده کشت مستقیم در منطقه مغان قابل توصیه است.

پشته های بلند, بذر کار, سویا, کشت مستقیم, عملکرد