مجید دولتخواه - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
محمد علی محمدی فر - استادیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران (نویسنده مسئول)
علی اکبر امین بیدختی - استاد گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
محمود نجفی - عضو هیات علمی دانشگاه سمنان

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی اثربخشی برنامه موفقیت در مدرسه و مدیریت استرس بر خودکارآمدی، درگیری، فرسودگی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در شهر اهواز می باشد. جامعه آماری این مطالعه کلیه ی دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه اول آموزش و پرورش ناحیه یک اهواز در سال ۹۷-۱۳۹۶ بود. از این جامعه آماری، ابتدا به تعداد ۲۷۰ دانش آموز به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و سپس تعداد ۶۰ دانش آموز که در پرسشنامه خودکارآمدی نمره پایین کسب کردند به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی (هر گروه ۲۰ نفر) و یک گروه گواه (۲۰ نفر) تقسیم شدند. پژوهش حاضر یک تحقیق آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. برای سنجش متغیر های مورد مطالعه از پرسشنامه های خودکارآمدی تحصیلی مورگان، درگیری تحصیلی زرنگ، فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در دو نوبت اول و دوم، استفاده شد. مداخله شامل آموزش برنامه موفقیت در مدرسه و مدیریت استرس، هر کدام ۱۰ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای بود. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که دو روش مداخله "برنامه موفقیت در مدرسه" و "مدیریت استرس"، باعث افزایش خودکارآمدی، درگیری و عملکرد تحصیلی و از طرف دیگر کاهش فرسودگی تحصیلی شده است. این پژوهش نشان داد که بین اثربخشی برنامه موفقیت در مدرسه و مدیریت استرس تفاوت معنی داری وجود ندارد و هر دو می توانند به عنوان برنامه تکمیلی در بهبود عملکرد تحصیلی تاثیرگذار باشند.

مدیریت استرس, خودکارآمدی تحصیلی, درگیری تحصیلی, فرسودگی تحصیلی, عملکرد تحصیلی