محمد صادق منتظری - دانشگاه سمنان
شاهرخ مکوند حسینی - دانشگاه سمنان
ایمان اله بیگدلی - دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز صباحی - دانشگاه سمنان

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله اصلاح سوگیری های شناختی (سوگیری توجه و گرایش به سیگار) بر کاهش وابستگی به سیگار در افراد سیگاری اجرا شد. طرح پژوهش کارآزمایی تصادفی کنترل شده با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری های یکماهه و دوماهه بود. جامعه پژوهش کلیه مردان سیگاری در تابستان سال ۱۳۹۵ در شهر گرگان بودند. تعداد ۶۰ نفر افراد سیگاری واجد شرایط تعیین و به گونه تصادفی به گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. پرسشنامه سنجش وابستگی به سیگار (فاگرستروم) و تکالیف سنجش شناخت های ناآشکار (تکلیف گرایش-اجتناب، سنجش سوگیری توجه و تکلیف تداعی ضمنی) بر روی افراد هر دو گروه اجرا شد. سپس به گروه آزمایشی تکالیف مربوط به بازآموزی شناخت های ناآشکار (تکلیف بازآموزی گرایش- اجتناب و اصلاح سوگیری توجه) در طی ۱۰ جلسه آموزش داده شد، درحالیکه گروه کنترل تنها مداخله هایی دارونما دریافت کردند. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری تفاوت های معنی داری بین دو گروه در میانگین نمره های وابستگی به سیگار (فاگرستروم) و نیز تکالیف گرایش-اجتناب و سوگیری توجه در پس آزمون، پیگیری یکماهه و دوماهه نشان داد، اما در تداعی ناآشکار تفاوتی ایجاد نشد. مداخله درمانی اصلاح سوگیری های شناختی از طریق تاثیر بر اصلاح شناخت های ناآشکار گرایش- اجتناب و اصلاح سوگیری توجه افراد سیگاری منجر به کاهش وابستگی به سیگار در بزرگسالان سیگاری می گردد و می توان از این مداخله در برنامه های ترک سیگار به گونه موثر بهره جست.

ترک سیگار, اصلاح سوگیری شناختی, تکلیف گرایش-اجتناب, اصلاح سوگیری توجه