کمال پیغام زاده - پروژه دانه های روغنی، بخش تحقیقت زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
مازیار عسکری - کارشناس، مدیریت هماهنگی ترویج، سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان
بهزاد بهمنش - کارشناس، مرکز خدمات کشاورزی ورسن، سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان، گرگان، ایران
حسن امیری اوغان - استادیار، بخش تحقیقات دانه های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، کرج، ایران
محسن باقری - استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

گیاه روغنی کلزا از محصولات زراعی مهم از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، صنعتی، تغذیه ای و بهداشتی است. تحت شرایط تحریم های شدید از لحاظ ارقام هیبرید، کنجاله و روغن، ایجاد ارقام آزادگرده افشان با پتانسیل عملکرد بالا و نیز توسعه سطح زیر کشت آن گزینه ای مناسب برای تامین کنجاله و روغن مصرفی کشور و خوداتکایی آن می باشد. این بررسی به منظور مقایسه لاین امیدبخش کلزای بهارهSRL-۹۳-۱۲ با رقم دلگان (به عنوان رقم شاهد) تحت شرایط زارعین استان گلستان در شهرستان گرگان در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در تاریخ کاشت تاخیری در قالب طرح تحقیقی-ترویجی انجام شد. برای این منظور از هر ژنوتیپ به مقدار ۰/۸ کیلوگرم بذر در مساحتی معادل ۲۰۰۰ متر مربع کشت شد. در طول دوره رشد گیاه، خصوصیات مهم از جمله صفات فنولوژیک، صفات زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد بر اساس پانزده نمونه برای هر ژنوتیپ یادداشت و با استفاده از آزمون t تجزیه شد. نتایج تجزیه داده ها نشان داد که عملکرد دانه لاین SRL-۹۳-۱۲ (۲۵۸۹ کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با رقم دلگان (۲۲۶۷ کیلوگرم در هکتار) به طور معنی داری بیشتر (p>۰/۰۰۱) بود. تعداد روز تا برداشت در رقم دلگان (۱۹۴ روز) نسبت به تعداد روز تا برداشت لاین SRL-۹۳-۱۲ (۱۸۸ روز) به طور معنی داری (p>۰/۰۰۱) بیشتر (۶ روز) بود. به طورکلی، تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در کشت های تاخیری لاین SRL-۹۳-۱۲ زودرس تر و پرمحصول تر از رقم دلگان می باشد. با مشاهده برتری لاین امیدبخش SRL-۹۳-۱۲ نسبت به رقم شاهد دلگان و همچنین نتایج آزمایشات به نژادی گذشته، این لاین با نام "آرام" به عنوان رقم آزاد گرده افشان معرفی شد. گیاه روغنی کلزا از محصولات زراعی مهم از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، صنعتی، تغذیه ای و بهداشتی است. تحت شرایط تحریم های شدید از لحاظ ارقام هیبرید، کنجاله و روغن، ایجاد ارقام آزادگرده افشان با پتانسیل عملکرد بالا و نیز توسعه سطح زیر کشت آن گزینه ای مناسب برای تامین کنجاله و روغن مصرفی کشور و خوداتکایی آن می باشد. این بررسی به منظور مقایسه لاین امیدبخش کلزای بهارهSRL-۹۳-۱۲ با رقم دلگان (به عنوان رقم شاهد) تحت شرایط زارعین استان گلستان در شهرستان گرگان در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در تاریخ کاشت تاخیری در قالب طرح تحقیقی-ترویجی انجام شد. برای این منظور از هر ژنوتیپ به مقدار ۸/۰ کیلوگرم بذر در مساحتی معادل ۲۰۰۰ متر مربع کشت شد.در طول دوره رشد گیاه، خصوصیات مهم از جملهصفات فنولوژیک، صفات زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد بر اساس پانزده نمونه برای هر ژنوتیپ یادداشت و با استفاده از آزمون t تجزیه شد. نتایج تجزیه داده ها نشان داد که عملکرد دانه لاین SRL-۹۳-۱۲ (۲۵۸۹ کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با رقم دلگان (۲۲۶۷ کیلوگرم در هکتار) به طور معنی داری بیشتر (۰۰۱/۰p>) بود. تعداد روز تا برداشت در رقم دلگان (۱۹۴ روز) نسبت به تعداد روز تا برداشت لاین SRL-۹۳-۱۲ (۱۸۸ روز) به طور معنی داری (۰۰۱/۰p>) بیشتر (۶ روز) بود. به طورکلی، تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در کشت های تاخیری لاین SRL-۹۳-۱۲ زودرس تر و پرمحصول تر از رقم دلگان می باشد. با مشاهده برتری لاین امیدبخش SRL-۹۳-۱۲ نسبت به رقم شاهد دلگان و همچنین نتایج آزمایشات به نژادی گذشته، این لاین با نام "آرام" به عنوان رقم آزاد گرده افشان معرفی شد.

ارقام آزاد گرده افشان, زودرس, طرح تحقیقی-ترویجی, عملکرد دانه, کلزا