مهرزاد احمدی - استادیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج،ایران
بهرام مسعودی - استادیاران سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

سویا بزرگ‎ترین منبع تولید روغن در جهان می باشد و ۶۱ درصد از کل تولید دانه روغنی جهان را تشکیل می دهد. گل سویا کوچک و ظریف بوده و مادگی آن بسیار آسیب پذیراست. تلاقی مصنوعی در سویا به علت بسته بودن گل ها در هنگام باروری (کلیستوگامی) دشوار است. دشوار بودن دورگ گیری و موفقیت اندک آن، اصلاح سویا را با محدودیت مواجه کرده است. به طور کلی، نسبت موفقیت تلاقی ها در سویا ۲-۱۵ درصد با توجه به شرایط آب و هوایی، سلامت بوته ها و تنوع ژنتیکی گیاه متغیر است. موفقیت انجام دورگ گیری در حبوبات از جمله ماش و نخود و بالاخص سویا با روش های معمول در مقایسه با غلات به طور قابل توجهی کمتر است. در صورتی که روش تلاقی بدون سترون کردن روشی کارآمد با درصد موفقیت بالاتر از روش های رایج (حدود ۴۰ درصد) است. در این روش از آنجا که گل های سویا پروتوژنی هستند یک روز قبل از باز شدن گل ها، گرده‎افشانی صورت می پذیرد. در این مقاله با پیشنهاد این روش به محققین و کارشناسان اصلاح‎گر سویا، ضمن کاهش زمان انجام فرآیند دورگ گیری، کارایی دورگ گیری افزایش یافته و امکان ایجاد نتایج متنوع در آنها امکان پذیر می گردد.

ارزیابی, خطی کار, کلزا, عملکرد