طیبه کوچی - کارشناس ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی دانشگاه شهید چمران اهواز (نویسنده مسئول)
سید اسماعیل هاشمی - دانشیار گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی دانشگاه شهید چمران اهواز
کیومرث بشلیده - دانشیار گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی دانشگاه شهید چمران اهواز

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه برخی متغیرهای شغلی و سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان با توجه به نقش میانجی گری استرس شغلی بود. از اینرو ۲۰۰ معلم زن مدارس دخترانه دولتی ایلام به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه های رفتار شهروندی سازمانی معلمان سامچ و دراچ- زهاوی، اعتماد سازمانی چاثوث، مک، جاوهاری و ماناکتولا، عدالت سازمانی کالکولیت، اخلاق کاری اسلامی علی و استرس شغلی پارکر و دکوئیتز  بودند. طرح پژوهشی همبستگی (از نوع تحلیل ساختاری) بود. داده ها از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و استفاده از نرم افزارهای Spss ویراست ۱۶ و AMOS ویراست ۲۰ تحلیل شدند. تحلیل داده های پژوهش، برازندگی مدل فرضی پژوهش را تایید کردند و نشان دادند که عدالت سازمانی و اخلاق کاری اسلامی بر رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان اثر مستقیم دارند؛ اما اثر مستقیم اعتماد سازمانی بر رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان تایید نشد. تحلیل روابط میانجی با روش بوت استراپ نیز نشان داد که استرس شغلی در رابطه اعتماد سازمانی و اخلاق کاری اسلامی با رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان، نقش میانجی دارد؛ اما در رابطه عدالت سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان، این نقش را ایفا نمی کند. با توجه به نقشی که رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان در پیامدهای مدرسه دارد، بایستی به عوامل تاثیرگذار بر آن از جمله متغیرهای مورد بررسی در این پژوهش توجه نمود.

Teachers’ organizational citizenship behavior, organizational trust, organizational justice, Islamic work ethic and job stress