حمزه احمدیان - دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران (نویسنده مسئول)
فرهاد جمهری - استادیار، دانشگاه علامه طباطبایی
حسن احدی - استاد، دانشگاه علامه طباطبایی
نورعلی فرخی - استادیار، دانشگاه علامه طباطبایی

این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت و ارضای نیازهای روانی بنیادین با بهزیستی روانشناختی انجام شد. به این منظور ۳۸۲ نفر (۱۸۹ پسر و ۱۹۳ دختر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای- چندمرحله ای انتخاب شد. آزمودنی ها به پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت (IPIP)، نیازهای روانی بنیادین (BPNS) و بهزیستی روانشناختی (SPWB) پاسخ دادند. از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی اعتبار ابزارهای اندازه گیری استفاده شد. با استفاده از مدل معادلات ساختاری اثرهای پنج عامل شخصیت بر بهزیستی روانشناختی از طریق متغیرهای میانجی «نیازهای روانی بنیادین» بررسی شد. یافته ها نشان دادند که به طور کلی مدل فرضی با داده ها برازش دارد. تاثیر برون گرایی بر ارتباط با دیگران، دلپذیر بودن، خودمختاری و شایستگی معنی دار بود. نتیجه های دیگر نشان داد که ثبات هیجانی، وظیفه شناسی و انعطاف پذیری بر شایستگی اثر مثبت دارند. علاوه بر این تاثیر خودمختاری، شایستگی و ارتباط با دیگران بر بهزیستی روانشناختی معنی دار بود. اثرمستقیم پنج عامل بزرگ شخصیت بر بهزیستی روانشناختی تایید نشد، اما اثر غیرمستقیم آنها و از طریق ارضای نیازهای روانی تایید شد.

پنج عامل بزرگ شخصیت, نیازهای روانی بنیادین, بهزیستی روانشناختی