یاسر ملازئی - دانشجوی دکتری گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

یکی از منابع قابل توجه از ایران دوره صفویه، نقشه های تاریخی است که اروپایی ها در قرون ۱۶ تا ۱۸م ترسیم کرده اند. این نقشه ها، اطلاعات قابل توجهی از محدوده سرزمینی ایران را با همسایگان به ویژه هند نمایان می کنند. در پژوهش پیش رو کوشش شده است تا با استناد به داده های نقشه های صفوی و روش توصیفی تحلیلی، محدوده سرزمینی ایران با هند را بررسی کنیم. پرسش اصلی پژوهش این است که نقشه نگاران اروپایی چه تصور و آگاهی از محدوده سرزمینی ایران با هند در دوره صفویه داشته اند؟ یافته های پژوهش حاکی است که تصوری باستانی و کهن از محدوده ایران با هند بر ذهن نقشه نگاران قرن ۱۶/۱۰ حاکم بود، اما در نقشه های قرن ۱۷/۱۱، این تصور دگرگون و به واقعیت موجود در دوره صفویه نزدیک شد. علاوه بر این، ضمن تثبیت این تصور نزدیک به واقعیت در نقشه های قرن ۱۸/۱۲، نقشه نگاران به ضبط جزئیات جدید از جمله راه ها و گروه های جمعیتی در امتداد محدوده سرزمینی ایران با هند نیز روی آوردند.

ایران, هند, محدوده سرزمینی, صفویه, نقشه نگاران اروپایی, نقشه های تاریخی