سیدمحسن اسلامی - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه اخلاق، دانشگاه قم

مصرف کننده اخلاقی کسی است که در انتخاب و مصرف (خرید) کالا ملاحظات اخلاقی را در نظرمی گیرد. از مهمترین ملاحظات که او باید در نظر بگیرد، ویژگی های تولیدکننده است. برای مثال، برایمصرف کننده اخلاقی مهم است که آیا تولیدکننده با کارکنان خود عادلانه رفتار می کند یا نه؛ او کالای تولیدکننده ای را که برخورد عادلانه دارد، در شرایط برابر یا نزدیک، بر کالاهای بدیل ترجیح می دهد. حال،بودن تولیدکننده نیز می تواند در تصمیم گیری و انتخابِ اخلاقی تأثیر « خارجی » یا « داخلی » آیا ویژگی بگذارد؟ به بیان دیگر، آیا این ویژگی، همانند رفتار عادلانه با کارکنان، از ویژگ یهای اخلاقاً مربوط است؟ بهنظر می رسد پاسخِ این سوال مثبت است و می توان به سود آن استدلال کرد. برای پاسخ به این سوال، مقاله در سه بخش پی گرفته می شود. در بخش نخست، تفکیک پیشنهادینگارنده برای تقسیم کالا به ساده و پیچیده طرح م یشود. سپس موقعیت مورد بحث را روشن م یگردد. در انتها دو استدلال در دفاع از مدعای مقاله عرضه م یشود: استدلال از راه دیگرخواهی و استدلال از راهعقلانیت. بنا بر استدلال از راه دیگرخواهی، اگر معتقدیم دیگران بر ما حقی دارند یا ما نسبت به دیگران وظیفه ای داریم، از لوازمش این است که کالای ساده داخلی را بر بدیل خارجی ترجیح دهیم، زیرا این کار بهبهبود زندگی دیگران (هم وطنان ما) کمک شایانی می کند. و بنا بر استدلال از راه عقلانیت، لازمه پایبندی به عقلانیت هدف-وسیله این است که برای رسیدن به کالاهای عمومی (هدف) باید کالای ساده داخلی را بر بدیل خارجی ترجیح دهیم (وسیله).

مصرف اخلاقی، اخلاق مصرف، کالا – تقسیمات، کالای ساده/پیچیده، کالای داخلی، اخلاق کاربردی، حمایت از تولید ملی