علی مشهدی - استادیار، دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ تهران
زهرا شبانی فردوئی - کارشناسی ارشد معماری داخلی، دانشگاه علم و فرهنگ تهران

آرامش و احساس حیات در فضاهایی که انسان زمان زیادی از زندگی روزمره خود را آنجا سپری می کند، امری حیاتیمیباشد. به این منظور الگوبرداری از طبیعت در کالبد معماری میتواند به فضاهای داخلی حیات بخشد. یکی از قوانینحیات بخش ارائه شده توسط اندیشمندان این عرصه، وجود مراکز نیرومند در طبیعت می باشد. هدف از نگارش این مقاله، تبیینالگوهای کالبدی از مراکز نیرومند فضایی می باشد که از الگوهای انتزاعی موجود در طبیعت الگوبرداری شده است. نوع اینپژوهش کاربردی بوده و جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای میباشد. از طریق مشاهده میدانی، متغیرهایی که از ویژگی مرکزنیرومند برخوردارند را در مصادیق طبیعت استخراج کرده و به کمک شیوه عکاسی به مرحله ثبت رسانده. همچنین به جمع آوریداده ها پیرامون مصادیق این الگو در بستر معماری پرداخته و درنهایت با مقایسه تطبیقی مصادیق انتزاعی، قانون نامبرده بهصورت الگوهای کالبدی استخراج گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مراکز نیرومند میتواند از تجمع چند بخشمتقارن در یک عنصر و یا در یک سطح شکل گرفته باشد. همچنین یک مرکز نیرومند الزاما در مرکزیت قرار ندارد و تنها باقرارگیری در کانون توجه میتواند به مرکز نیرومند تبدیل شود. از تطبیق این قوانین در کالبد معماری داخلی دریافتیم مرکزنیرومند میتواند یکی از فضاهای داخلی باشد که در مرکز توجه قرار میگیرد و سایر فضاها در جهت تقویت آن عمل میکنند.همچنین عرصه بندی فضاهای یکپارچه و تعریف مراکز نیرومند در فضاهای اشتراکی موجب نظم در فضا می گردد.

مراکز نیرومند، فضا، الگوهای انتزاعی، طبیعت