مهناز مهرابی زاده هنرمند - عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز ، ایران
میترا محمودی - دکترای روانشناسی
حسین شکرکن - عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز ، ایران
بهمن نجاریان - عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز ، ایران

پژوهش حاضر به منظور مقایسه نظام ارزشی ، نگرش نسبت به کنترل نوجوانان و نگرش نسبت به تحصیل دانش آموزان سال سوم دبیرستانهای اهواز با والدین و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنها طراحی و اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دبیرستانهای شهر اهواز در سال تحصیلی ۸۲-۸۱ بود. نمونه پژوهش تعداد ۴۰۰ نفر دانش آموز (۲۰۰ دختر و ۲۰۰ پسر) بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. به علاوه ، تعداد ۸۰۰ نفر والدین (۴۰۰ نفر پدر و ۴۰۰ نفر مادر) و تعداد ۱۲۰۰ نفر از نزدیکترین دوستان همکلاسی دانش آموزان در تحقیق حاضر شرکت داشتند. در این تحقیق از پرسشنامه نظام ارزشی آلپورت ، ورنون و لیندزی و پرسشنامه نگرش نسبت به کنترل نوجوانان استات و پرسشنامه نگرش نسبت به تحصیل رانکویست و اسلتو استفاده گردید. ابزارهای فوق از لحاظ ویژگیهای روان سنجی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پایایی و اعتبار این آزمونها مطلوب و رضایت بخش هستند. فرضیه اصلی این پژوهش یعنی وجود تفاوت معنی دار بین ابعاد ششگانه ارزشها (نظری ، اقتصادی ، اجتماعی ، هنری ، سیاسی و مذهبی ) و نگرشهای دانش آموزان و والدین و شباهت بین ارزشها و نگرشهای دانش آموزان و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنان با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری با اندازه گیریهای مکرر مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت . آزمونهای پیگیری توکی ، مشخص کردند که بین میانگین نمره های به دست آمده دانش آموزان و والدین در ابعاد ارزش نظری ، سیاسی ، هنری و اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد، ولی در ارزشهای اقتصادی و مذهبی تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین ، این آزمونها نشان دادند که بین میانگین نمره های دانش آموزان و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنان در ابعاد ارزش نظری ، اقتصادی و اجتماعی شباهت وجود دارد لیکن در ارزشهای هنری ، سیاسی و مذهبی تفاوت وجود دارد. بین میانگین نمره های والدین و دانش آموزان در نگرش نسبت به کنترل نوجوانان و نگرش نسبت به تحصیل نیز تفاوت معنی دار وجود دارد، در حالی که بین میانگین نمره های دانش آموزان و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنان در نگرشهای فوق الذکر شباهت وجود دارد. نتایج نیز با توجه به مساله شکاف بین نسلها، مورد بررسی قرار گرفت .

شکاف بین نسلها, نظام ارزشی , نگرش نسبت به کنترل والدین بر فعالیتهای فرزندان , نگرش نسبت به تحصیل