مجتبی فرخ - استادیار، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

طی یک دهه گذشته نگرانی های زیست محیطی و انتظارات اجتماعی، تصمیم گیرندگان را مجبور کرده است تا زنجیره های تامین خود را با درنظرگرفتن اثرات زیست محیطی و پاسخگویی و همچنین اهداف اقتصادی طراحی کنند. در پژوهش حاضر، یک مدل ریاضی عدد صحیح مختلط با بهینه سازی اهداف هزینه، تاثیرات زیست محیطی و پاسخگویی توسعه داده شده است تا در خصوص تصمیمات نرخ مالیات کربن، انتخاب نوع فناوری، مکان یابی و ظرفیت تسهیلات سیاست مناسبی اتخاذ شود. در این مدل هم زمان دو منبع ریسک اختلال و عملیاتی برای برخی پارامترها مثل تقاضا و هزینه ها وجود دارد که «عدم قطعیت ترکیبی» نامیده می شود. برای کنترل این نوع عدم ­قطعیت، یک رویکرد برنامه ریزی تصادفی امکانی با استفاده از مفاهیم برنامه ریزی با محدودیت های اعتبار برای طراحی زنجیره تامین حلقه­ بسته پیشنهاد می شود. برای حل مدل چندهدفه از یک رویکرد برنامه ریزی فازی با کارایی بالا استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که نرخ مالیات کربن در حدود ۲۰۰۰ تومان به­ ازای هر کیلوگرم کربن عدد مناسبی است؛ همچنین برای بهبود سطح پاسخگویی، کاهش تاثیرات زیست محیطی و کاهش هزینه ها بهتر است از فناوری های سبز در مراکز تولید و بازیافت استفاده شود.

برنامه ریزی تصادفی امکانی, پاسخگویی, فناوری سبز, زنجیره تامین حلقه بسته, نرخ مالیات کربن