حسین خانی - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

با آغاز تهاجم نظامی عراق علیه ایران، همان گونه که انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی(ره) به پیروزی رسیده بود در دفاع مقدس نیز مدیریت آن با رهنمودهای ایشان ادامه یافت. وی اصل دفاع در برابر تجاوز را تبعیت از حکم خدا عنوان نموده و دفاع در برابر این جنگ تحمیلی را نه یک جنگ تهاجمی بلکه دفاع از کشور و بالاتر از آن، دفاع از اسلام تلقی و دفاع از اسلام را یک اصل واجب و یک تکلیف شرعی دانستند. سئوال اصلی مقاله این است که «پویش قدرت نرم بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس چگونه بوده است؟» فرضیه مقاله مدعی است که ایشان ضمن تشریح علل جنگ و ضرورت دفاع به طرح شعارهای اصولی در جنگ پرداخته و مولفه های راهبرد سیاست دفاعی را مبتنی بر قدرت نرم شکل داده است. خطوط اصلی سیاست های امام(ره)، متاثر از محورهایی شامل؛ «اندیشه فقهی امام(ره) در باب جهاد در اسلام»، «تجربه تاریخی امام(ره) از رفتار نظام سلطه و استکبار درکشورهای اسلامی و ایران» ، «شناخت ایشان از صدام حسین و نظام بعث عراق» و «اظهارات و اقدامات عراقی ها علیه ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی» است. این پژوهش با روش کیفی و تکنیک کتابخانه ای، تفکر سیاسی دفاعی امام(ره) در برابر تهدیدات را بررسی نموده و دفاع در برابر مهاجم با هدف بازدارندگی در مقابل حمله دشمن را در سه مولفه «اندیشه فقهی امام خمینی(ره) در باب جهاد در اسلام»، «تجربه تاریخی امام خمینی(ره) از رفتار نظام سلطه و استکبار در کشورهای اسلامی و ایران» و «برجسته سازی«دفاع مقدس» جهت «صدور ارزش های انقلاب»» بازشناسی کرده است.

امام خمینی(ره), دفاع مقدس, راهبرد, سیاست دفاعی, قدرت نرم