محمد ثناگویی زاده - استادیار گروه مطالعات خانواده، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم. ایران.

مذهب به عنوان یک سازه روان شناختی مهم و تاثیرگذار در فرایند خانواده درمانی محسوب می شود و هنوز مداخلات خانواده درمانی مبتنی بر مذهب از الگوی منسجمی برخوردار نیست، ازاین رو پژوهش حاضر با هدف تدوین و اثربخشی خانواده درمانی مذهبی بر کارآمدی خانواده ، رضایت زناشویی و شاخص های غنی سازی ارتباط والدین دارای فرزند نوجوان انجام شد. روش پژوهش ترکیبی از نوع راهبرد متوالی است. در بخش کیفی خانواده درمانی مذهبی با استفاده از روش تحلیل مضامین تدوین و اعتباریابی شد و در بخش کمی با استفاده از روش نیمه تجربی با طرح خط پایه همراه گروه کنترل اثربخشی خانواده درمانی مذهبی بر متغیرهای وابسته پژوهش انجام شد. جامعه آماری پژوهش خانواده های دارای فرزند نوجوان بودند که با روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۲۴ والد که معیارهای پژوهش را داشتند با اعلام موافقت خویش به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل کارآمدی خانواده، رضایت زناشویی و شاخص های غنی سازی ارتباط بود. داده های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در چهار مرحله ارزیابی شد و نتایج حاکی از تاثیر معنادار (۰۵/۰p<) خانواده درمانی مذهبی بر متغیرهای کارآمدی خانواده با ضریب تاثیر ۲۰%، رضایت زناشویی ۸۳% و شاخص های غنی سازی ارتباط ۷۳% در گروه آزمایش بود. نتایج نشان داد این برنامه با استفاده از مهارت های مذهبی مانند اصلاح ادراک از خداوند و معنابخشی الهی به روابط توانسته است بر مداخلات مهرورزی، گفت وگوی خوب و رعایت حقوق همدیگر نقش ایفا کند. نتایج این پژوهش می تواند برای خانواده درمانگران برا استفاده از این الگو مفید باشد.

خانواده درمانی مذهبی, کارآمدی, رضایت زناشویی, غنی سازی ارتباط