رحیم مرادی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
حسن جوزی - گروه علوم انسانی،دانشکده روانشناسی،دانشگاه پیام نور کرمانشاه،واحد جوانرود،ایران

تعارضات والد­ نوجوان از مهم ترین مشکلات خانواده های دارای فرزند نوجوان است که عوامل بسیاری در ایجاد آن نقش دارند. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی ساختاری از عملکرد خانواده با آسیب پذیری روان شناختی با توجه به نقش میانجی دشواری های تنظیم هیجانی در دوران همه گیری بیماری کووید­۱۹ انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه پژوهش را دانش آموزان ۱۵ تا ۱۸ سال استان لرستان در سال تحصیلی ۱۳۹۹­۱۳۹۸ تشکیل می دهند. نمونه پژوهش ۴۰۰ نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه استان لرستان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. دانش آموزان به پرسش نامه های پویایی محیط خانواده، دشواری های تنظیم هیجانی و نسخه کوتاه مقیاس آسیب پذیری روان شناختی پاسخ دادند. پس از جمع آوری داده ها، تحلیل آن ها با روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری انجام گرفت. مدل مفروض در جامعه پژوهش برازنده بود. نتایج تحلیل ها نشان داد پویایی محیط خانواده ۲۲ درصد از دشواری های تنظیم هیجانی را تبیین کرد. همچنین پویایی محیط خانواده و دشواری های تنظیم هیجانی ۳۸ درصد از واریانس آسیب پذیری روان شناختی را تبیین کردند. در نهایت ارتباط بین متغیرهای برونزاد با میانجی بیش از آن که مستقیم باشد غیرمستقیم و از طریق دشواری های تنظیم هیجانی به آسیب پذیری روان شناختی است. با توجه به الگوی ساختاری تاییدشده می توان به یک درک آسیب شناسی روانی از روابط والد و فرزند پی برد و با انجام مداخلات مبتنی بر شواهد چندبعدی می توان از بروز آسیب های روان شناختی پیشگیری کرد.

خانواده, پویایی محیط خانواده, آسیب پذیری روان شناختی, دشواری های تنظیم هیجانی