ایوب شهریاری - وکیل پایه یک دادگستری، کارشناس ارشد حقوق خصوصی و عضو کانون داوری دادگستری استان فارس

اداره فضولی مال غیر تاسیسی است که از قانون خارجی وارد مقررات ما شده است. قانون گذار ایران در ماده ۳۰۶ قانون مدنی این نهاد را موردتوجه قرار داده است. البته قانون گذار ایران به تعریف این نهاد نپرداخته بلکه به برخی از شرایط لازم برای تحقق این نهاد اشاره کرده است. اداره فضولی مال غیر یک واقعه حقوقی بوده و به مجموعه عملیات و اقداماتی اطلاق می شود که شخصی با حسن نیت و انگیزه خیرخواهانه برای اداره مال دیگری انجام می دهد. سوال مهم و اساسی در این مقاله این است که بر چه مبنایی مدیر فضول استحقاق مراجعه به صاحب مال جهت اخذ مخارج صورت گرفته برای حفظ و اداره مال را دارد و همچنین مبنای ضمان و مسئولیت صاحب مال چیست؟ در بین فقها در خصوص این مبنا اختلاف نظر وجود دارد؛ ولی نظر مشهور مبنای این استحقاق را «قاعده احسان» می داند. مقرره رم دو به منظور یکسان سازی قواعد حل تعارض و برای تعیین قانون قابل اعمال بر تعهدات غیر قراردادی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۷ میلادی به تصویب پارلمان اروپا رسید و در ماده ۱۱ این مقرره، به تعیین قانون حاکم بر تعهدات غیر قراردادی ناشی از اداره فضولی مال غیر پرداخته است. در این مقاله به بررسی نهاد اداره فضولی مال غیر از حیث مبنای استحقاق مدیر فضول و ضمان صاحب مال در قانون ایران بامطالعه تطبیقی در خصوص قانون حاکم بر تعهدات غیر قراردادی ناشی از اداره فضولی مال غیر در مقرره رم دو اتحادیه اروپا پرداخته می شود.

اداره فضولی مال غیر، قاعده احسان، دارا شدن ناعادلانه، قانون حاکم، مقرره رو دو اتحادیه اروپا