مهدی مومنی - دکترای تصوف و عرفان اسلامی

نکته قابل تامل در ادیان توحیدی آن است که پیروان هر کدام از این ادیان با دیده تردید و بدگمانی به آنچه که در دست دیگری است مینگرند. حال تفاوتی نمیکند که این امر کتاب مقدس باشد یا آموزه های دانشمندان هر دین و یا اصول اعتقادی و... . اما با مطالعه تطبیقی میان آثار به جای مانده از علمای ادیان توحیدی و با در نظر گرفتن دو اصل مهم یعنی نخست آنکه این عالمان برای رد دین دیگر، در آثار مورد مطالعه، وارد بحث و جدل نشده و تنها به بیان اصول و عقاید خود پرداخته باشند و دوم آنکه از ردیف علمای مورد اعتماد و ثقه در هر دین باشند به نکات در خور توجهی میتوان دست یافت. شاید یکی از نکات مهم آن باشد که در بسیاری از اصول اعتقادی و اخلاقی میان این علما نقاط اشتراک بسیاری به دست میآید. این پژوهش برای مطالعه تطبیقی دو عالم تاثیر گذار در دین یهود و اسلام را انتخاب کرده است. یشوع بن سیرا، که کتابش یکی از کتب قانونی ثانی یهودیان است وبرپایه سنت رواقیون سرشار نکات حکمت عملی است، و خواجه عبد االله انصاری به عنوان یکی از صوفیان صاحب مکتب در تصوف ۱ اسلامی که تکیه بر شریعت و بهره گیری از آیات کتاب خدا همواره در آثار او مشاهده میشود. موضوع حکمت برای بررسی تطبیقی در آثار این دو دانشمند ذیل، چهار شاخه: مفهوم حکمت، شخص حکیم، ثمره حکمت و انواع حکمت، انتخاب گردید.

حکمت، حکیم، معرفت، حکمت راستین، حکمت دروغین