Morteza Moradi - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
Rabe Zandi paak - دانشگاه پیام نور

در دنیای رقابتی امروز، خوشه بندی صنعتی یکی از رویکردهایی است که در کنار رقابت واحدهای کوچک و متوسط، افزایش همکاری و استفاده از دانش و نوآوری را مورد تاکید و توجه بسیاری قرار می دهد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عملکرد نوآوری با نقش میانجی گری مدیریت دانش در شرکت های تشکیل دهنده خوشه صنعتی در مقایسه با شرکت هایی است که تشکیل خوشه نداده اند. شرکت های انتخاب شده، تولید کننده قطعات لاستیکی در استان همدان بودند. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. برای جمع آوری اطلاعات میدانی از پرسش نامه استاندارد مطابق با طیف لیکرت استفاده شد. پایایی پرسش نامه بر اساس آلفای کرونباخ و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تاییدی مورد سنجش قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، کارکنان خوشه صنعتی قطعات لاستیکی رزن (۴۳۰ نفر) و کارکنان ۱۶ شرکت تولیدی قطعات لاستیکی استان که تشکیل خوشه نداده اند(۲۸۷ نفر)، بودند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان، در گروه اول شرکت ها ۲۰۵ نفر و در گروه دوم  ۱۶۵ نفر تعیین شد. در تحلیل یافته ها از آزمون های معادلات ساختاری و دو نمونه ای و لوین استفاده شد. نتایج نشان داد که شرکت های تشکیل دهنده خوشه نسبت به شرکت هایی که تشکیل خوشه نداده اند از لحاظ عملکرد نوآوری و مدیریت دانش از وضعیت بهتری برخوردارند. در شرکت های تشکیل دهنده خوشه، میزان تاثیر خوشه صنعتی بر مدیریت دانش ۰/۸۳، خوشه صنعتی بر عملکرد نوآوری ۰/۴۹ و مدیریت دانش بر عملکرد نوآوری ۰/۲۸ بوده است که معنادار است. در شرکت هایی که تشکیل خوشه نداده اند، میزان تاثیر خوشه صنعتی بر مدیریت دانش ۰/۳۲ و معنادار و دو مورد دیگر غیرمعنادار بود. سطح معناداری ۰/۰۰۰ در آزمون تی دو نمونه ای نیز نشان از تفاوت معنادار بین این دو گروه بود.

خوشه صنعتی, مدیریت دانش, عملکرد نوآوری, خوشه