فاطمه شاکری - کارشناسی ارشد زیست شناسی تکوین جانوری، دانشگاه علوم و تحقیقات واحد تهران، تهران، ایران

سنجد گیاهی درختچه ای است که اغلب در آب وهوای معتدل می روید. در طب سنتی ایران سنجد به عنوان ضد درد و ضدالتهاب معرفی شده و در درمان بیماری آرتریت روماتویید استفاده می شود. جوشانده و عصاره میوه سنجد به عنوان درمان تب، زردی، آسم، کزاز و آرتریت روماتویید مطرح شده است. هر فراورده گیاهی قبل از اینکه به شکل دارویی مورد استفاده قرار گیرد باید از لحاظ مطالعات سم شناسی نیز ارزیابی شود. با توجه به اهمیت گنادها در تولید گامت و کمبود مطالعه در زمینه اثر این دارو بر گنادها در جانوران بالغ، این مطالعه به منظور تعیین اثر عصاره سنجد بر بافت تخمدان و سطح گنادوتروپین های هیپوفیز موش های صحرایی ماده بالغ انجام شده است. در این پژوهش ۳۶ سر موش صحرایی ماده بالغ نژاد ویستار را به ۴ گروه تقسیم کردیم. گروهی از آنها با دریافت آب معمولی به عنوان گروه شاهد یا کنترل در نظر گرفته شدند و سه گروه دیگر عصاره آبی سنجد را به ترتیب با دز های۲۰۰ و ۵۰۰ بصورت محلول در آب خوراکی در طول دوره آزمایش به مدت ۲۵ روز (یعنی معادل سپری شدن ۵ سیکل جنسی در موش) دریافت کردند. در نهایت تاثیر عصاره آبی سنجد بر وزن تخمدان، تعداد فولیکول ها و نیز میزان گنادوتروپین ها ارزیابی شد. به این ترتیب که مطالعات بافت شناسی و همچنین سنجش هورمونی از نمونه ها صورت گرفت و داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS و آزمون های آماری آنالیز و تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها حاکی از آن است که با توجه به یافته ها تغییرات معنی داری در اندازه فولیکول های اترتیک و جسم زرد مشاهده شد. بنابراین به طور کلی می توان این چنین عنوان نمود که عصاره آبی سنجد موجب تغییر در بافت تخمدان موش صحرایی بالغ نژاد ویستار می شود.

عصاره آبی سنجد، گنادها، هورمون های گنادوتروپینی