ریحانه معینی فر - Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran
علی مهداد - Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran
غلامرضا منشئی - Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran

سابقه و هدف: قلدری در مدرسه نوعی خشونت میان فردی است که ممکن است پیامدهای تحصیلی و اجتماعی کوتاه مدت و بلندمدت نامطلوبی به دنبال داشته باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین کارآمدی آموزش پیشگیری از قلدری بر رفتارهای قلدرمآبانه و همدلانه و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان صورت گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری انجام گرفت. در این پژوهش، جامعه ی آماری شامل تمام دانش آموزان پسر ۱۲ الی ۱۵ساله ی مقطع متوسطه ی اول شهر اصفهان بودند. برای اجرای پژوهش، تعداد ۳۰ نفر از دانش آموزان نام برده که دارای نمره ی برش میانگین به بالا در پرسش نامه ی رفتار قلدری بودند، به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس، برای ارزیابی پیش آزمون، دانش آموزان پرسش نامه های رفتار قلدری اسپلیچ و هالت (۲۰۰۱) و همدلانه ی ووزن و همکاران (۲۰۱۵) و اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (۱۹۸۴) را تکمیل کردند. در مرحله ی بعد، گروه آزمایش آموزش پیشگیری از قلدری اکبری بلوط بندگان (۱۳۹۸) را دریافت کردند و گروه کنترل آموزشی را دریافت نکردند. داده ها از طریق تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در مراحل پس آزمون و پیگیری، در متغیرهای رفتارهای قلدری، اهمال کاری تحصیلی، رفتارهای همدلانه و ابعاد این متغیرها، بین گروه کنترل و گروه آزمایش یا آموزش پیشگیری از قلدری، تفاوت معناداری وجود دارد (۰/۰۰۱P<). میزان تاثیر آموزش پیشگیری از قلدری بر کاهش رفتارهای قلدری و اهمال کاری تحصیلی و افزایش رفتارهای همدلانه در پس آزمون، به ترتیب، برابر با ۰/۹۴، ۰/۸۹ و ۰/۶۳ و در مرحله ی پیگیری، ۰/۹۳، ۰/۹۰ و ۰/۶۰ بود. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت درصورتی که برنامه ی پیشگیری از قلدری در مدارس و مکان های آموزشی برای کودکان و دانش آموزان ارائه شود، از بروز رفتارهای قلدری و اهمال­کاری تحصیلی جلوگیری و همدلی در آن ها ایجاد می شود.

Academic procrastination, Bullying, Empathy, قلدری؛ همدلی؛ اهمال کاری تحصیلی