مجتبی نوروزی - استادیار گروه علوم قرآن و تفسیر، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران
مهناز تفقدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته تفسیر قرآن، دانشکده علوم قرآنی مشهد

«سرد» به نظر عده ای از اندیشمندان به عنوان یکی از واژگان دخیل (معرب) است. برای این واژه در ورود به زبان عربی، سیر تحول معنایی رخ داده است. اهمیت و ضرورت این پژوهش از آن جهت است که این واژه دارای خاستگاه ایرانی بوده و در زبان عربی تحول معنایی داشته و فهم آن موثر بر فهم و درک کلام الهی و اعجاز آن است. این پژوهش با روش تاریخی و تحلیلی و با هدف بررسی خاستگاه تاریخی و تبارشناسی واژه «سرد»، سیر تحول معنایی آن در زبان عربی و کاربست تاریخی مشتقات واژه «سرد» را در بافت آیات قرآن مورد تحلیل قرار می دهد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که واژه معرب «سرد» از ریشه فارسی «زره» بوده و با استفاده از کاربست تاریخی واژه زره در ایران باستان و کاربرد گسترده این پوشش در سواره نظام های ایرانی از اولین سلسله های پادشاهی و نیز گواه قدرتمند و گویای شاهنامه در توصیف زره پوشان ایرانی، می توان گفت که «سرد» واژه ای با اصالت فارسی و با خاستگاهی نظامی است. این واژه در زبان عربی به مفاهیم «سوراخ کردن و دوختن چرم»،«بافتن زره» و «پیاپی و پشت سر هم بودن چیزی» نیز تطور معنایی پیدا کرده است. واژه سرد در قرآن کریم به صورت تک کاربرد و به مفهوم «حلقه های زره» نیز به کار رفته است.

سرد, زره, معرب, تبارشناسی, کاربست تاریخی, تحول معنایی