محسن نیازی - استاد و مدیر گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان
احسان الماسی بیدگلی - کارشناس ارشد جامعه شناسی
سیدسعید حسینی زاده آرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه تهران

تغییر ساختار و ماهیت جنگ و تهاجم در عصر نوین، تهدیدات غیرنظامی را جایگزین تهدیدات نظامی کرد. در این راستا مباحث تهدید و دفاع نیز دچار تغییر و تحول شد. بشر پس از ویرانیهایی که منتج از جنگ نظامی بود، به این نتیجه رسید که برای تسخیر سرزمینهای دیگر میتوان هزینه ها و تلفات انسانی را تا حداقل ممکن کاهش دهد. ضرورت توجه به فرهنگ و مولفه های توسعه فرهنگی منتج از تغییر و تحولات عرصه ی جهانی است. بر این مبنا مباحث پدافند غیرعامل مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم ترین راه های دستیابی به اهداف پدافند غیرعامل در حیطهی جامعه، افزایش سطح توسعه فرهنگی جامعه است. در این راستا با استفاده از روش توصیفی-اسنادی به بررسی نقش توسعه فرهنگی در پدافند غیرعامل پرداخته شده است. نتایج این پژوهش بیانگر این است که توسعه فرهنگی از طریق .۱ افزایش انسجام فرهنگی، .۲ توسعه سرمایه فرهنگی، .۳ توسعه نهادهای اجتماعی و فرهنگی و .۴ رفع نیازهای فرهنگی و غیر فرهنگی منجر به ارتقای سطح امنیت و پایداری در مقابل تهاجمات فرهنگی دشمن میشود و بر این اساس پدافند غیرعامل اجرایی میشود.

جنگ نوین، پدافند غیرعامل، توسعه، توسعه فرهنگی