حسن نوری - دانشجوی دکتری دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز

نثر موزون نوعی ساختار و ویژگی سبکی است که از دیرباز در ادب فارسی مورد توجه واقع شده است. در این سبک نویسنده با کاربرد عناصر موسیقایی همچون وزن عروضی، وزن هجایی، جناس، سجع، اشتقاق و انواع تکرار، کلام خود را آهنگین می سازد. نثر آهنگین در مسیر تحول و تطور خود به ادبیات معاصر نیز راه یافت و در آثار داستانی نویسندگان این دوره نمایان شد. در این پژوهش به بررسی نثر موزون در آثار داستانی هوشنگ گلشیری پرداخته شده است. این نویسنده جهت آهنگین ساختن کلام خود از تمامی عناصر موسیقایی، البته با بسامدهای گوناگون بهره گرفته است. در این داستان ها عنصر وزن در مقایسه با دیگر عناصر کاربرد بیشتری داشته است و نویسنده در داستان های خود از این عنصر بیش از دیگر عناصر سود جسته است. پس از وزن مورد دیگری که جهت موسیقایی کردن کلام از آن استفاده نموده ، آرایه «تکرار کلمه» است. هوشنگ گلشیری تقریبا در تمامی داستان های آهنگین خود، با بسامد بالایی از این صنعت بهره گرفته است. تکرار واج، سجع و جناس پس از دو عنصر مذکور، با بسامد بالایی در آثار گلشیری قابل مشاهده است، اما آرایه های اشتقاق و تضمین بیت تاثیر بسزایی در ایجاد نثر آهنگین داستان ها ندارند.

نثر موزون، گلشیری، ادبیات معاصر، داستان سرایی