هوشنگ قمرنیا - گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
حبیب عباسی - گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
بهمن فرهادی بانسوله - گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

ارزیابی سیستم های آبیاری به منظور تعیین عملکرد بهینه، اصلاح و مدیریت آن ها، امری ضروری است. در این پژوهش پنج سیستم آبیاری قطره ای در شهرستان ثلاث باباجانی واقع در استان کرمانشاه، انتخاب و براساس دستورالعمل اداره حفاظت خاک آمریکا (SCS) و روش مریام و کلر ارزیابی گردیدند. بررسی ها نشان داد که مساحت خیس شده نسبت به مساحت کل بین ۸۹/۱۴ تا ۴۹/۳۳ درصد متغیر بوده است. حداقل و حداکثر مقدار یکنواختی پخش آب در سیستم های بررسی شده (EUs) به ترتیب ۴۹/۲۹ و ۵۶/۶۲ درصد تعیین شد. مقادیر راندمان پتانسیل کاربرد ربع پایین (PELQs) و راندمان کاربرد ربع پایین (AELQs) سامانه ها به ترتیب در محدوده بین ۸۳/۲۶ تا ۳/۵۳ و ۴۸/۲۹ تا ۵۶/۶۲ درصد نوسان داشت که این مقادیر بیانگر عملکرد ضعیف سیستم ها در تمام مزارع می باشد. با توجه به مقادیر شاخص اشباع لانژیلر (LSI) به دست آمده از منابع آبی در مزارع موردمطالعه، در دو مزرعه تمایل رسوب کربنات کلسیم وجود داشت، اما در سایر مزارع این خطر رسوب گذاری وجود نداشت. به طورکلی، عملکرد ضعیف سیستم ها به دلایل مختلفی ازجمله عدم نصب ایستگاه کنترل مرکزی یا سیستم فیلتراسیون مناسب در سامانه ها، کم بودن مساحت خیس شده، نامناسب بودن نوع و تعداد قطره چکان ها، گرفتگی قطره چکان ها، اختلاف فشار در سیستم ها، نامناسب بودن فشار و توزیع غیریکنواخت آن ها، نامناسب بودن دور و مدت زمان آبیاری و درنهایت مدیریت ضعیف بهره برداری بود.

آبیاری قطره ای, ارزیابی, راندمان پتانسیل, راندمان واقعی, شاخص اشباع لانژیلر, یکنواختی پخش