ذبیح اله نعمتی - گروه آموزشی علوم دامی-دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر-دانشگاه تبریز
نوید قنبری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز
سجاد قنبری - گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز

بره موم زنبور عسل پس از محصول عسل و ژل رویال سومین فرآورده مهم زنبور عسل (Apis mellifera) می­باشد. سابقه­ی استفاده از بره موم به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد می­رسد. از بره موم به شکل کامل، عصاره آبی، الکلی، آبی-الکلی و یا عصاره دیگر حلال­ها استفاده می­شود. بره­موم خاصیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی دارد و ترکیبات آنتی اکسیدان­ موجود در بره­موم نقش بسزایی در خواص مختلف آن از جمله ایمنی­زایی ایفا می­نماید. در میان محصولات زنبور عسل، بره­موم بیشترین خاصیت آنتی­اکسیدانی و قارچ کشی را دارد. بره موم فعالیت ضدباکتریایی بر علیه هر دوطیف باکتری­های گرم مثبت و منفی و نیز انواع هوازی و بی­هوازی دارد. استفاده از حلال­های مختلف برای استخراج ترکیبات فعال بره موم، سبب تغییر در اجزای زیست فعال بره­موم می­گردد، با این حال انواع بره موم دارای ویژگیهای زیستی سودمند و مهم هستند: ۱- آنتی بیوتیک بر علیه باکتری­ها، ویروس­ها و قارچ­ها ۲- ضد سرطان، ۳- آنتی اکسیدان ۴- فعالیت های ضد التهابی ۵- آنتی دیابت ۶- ضد تک یاخته و ۷- فعالیت های دندانپزشکی. نگهداری بره­موم سبب کاهش خاصیت بیولوژیکی آن می­شود. بره موم اثر ضد باکتریایی بر عوامل بیماریهای عفونت­ روده­ای، التهاب مزمن رگ­­های خونی مخصوصا لثه، زخم معده ناشی از هلیکوباکتر، زخم­های عفونی، ذات الریه، دیفتری و عفونت­های چرکی موضعی دارد. همچنین بره موم خواص ضد قارچی در بیماریهای کچلی مسری سگ و گربه، عفونت­های قارچی سر و بدن و ضایعات قارچی ناخن، مو و پوست دارد. تاثیر بره­موم بر علیه پروتوزوآ و عوامل بیماری­هایی چون تریکومونیاز (عفونت مهبل)، توکسوپلاسمولیز (عفونت انگلی پستانداران و پرندگان و انسان)، ژیاردیازیس (بیماری عفونی معده، اسهال دردناک)، بیماری شاگاس، لیشمانیازیس(سالک)، که در انسان و حیوانات شایع شده­اند، اثبات گردیده است. بره­موم بر روی طیف مختلفی از ویروس­ها  از جمله ویروس آنفلوآنزا تاثیر گذار بوده و  از رشد و تکثیر ویروس­ها جلوگیری کرده و  سبب مرگ آنها می­شود. همچنین بره­موم، اثرات درمانی داروهای شیمیایی را تقویت نموده و عوارض جانبی آن­ها را کاهش می­دهد.

زنبورعسل, بره موم, خاصیت قارچ کشی, آنتی اکسیدانی, ضد سرطان