غلامرضا حبیبی - عضو هیات علمی (دانشیار)، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

تیلریوز یا زردی بیماری عفونی انگلی و ناشی از آلودگی گلبول های سفید و قرمز خون گاو و سایر نشخوارکنندگان به تک یاخته تیلریا آنولاتا است که بوسیله کنه های جنس هیالوما منتقل می شود. علائم بیماری بیشتر شامل تب، تورم غدد لمفاوی، خونریزی مخاطات، زردی، کم خونی، کاهش شیر، سقط جنین، ضعف و بیحالی و نهایتا مرگ می باشد. عامل بیماری برای نخستین بار در سال ۱۹۰۴ تشخیص داده شد. اولین گزارش های تحقیقاتی در مورد شناسائی کنه های ناقل بیماری در ایران مربوط به سال ۱۳۱۷ در موسسه رازی و توسط پروفسور لوئی دلپی انجام شد. سپس دکتر مقامی، دکتر فشارکی و دکتر هوشمندراد تحقیقاتی مطالعاتی در مورد جداسازی، شناسائی، نگهداری و بیماریزائی گونه های مختلف تیلریا بانجام رساندند، همچنین کشت تک یاخته در جهت دستیابی به فناوری تولید واکسن و ارزیابی داروهای ضد تک یاخته تیلریا و مطالعه سموم ضد کنه نیز جهت کنترل کنه در موسسه رازی صورت گرفت. نتایج این پژوهش ها منجر به تولید انبوه و مصرف گسترده واکسن تیلریوز در ایران با استفاده از سویه بذر بومی در سال ۱۳۵۲ شد. بطور کلی کنترل و پیشگیری از تیلریوز با استفاده از واکسن زنده کشت سلولی ساخت موسسه رازی و درمان بیماران با داروهای اختصاصی بر علیه تک یاخته تیلریا صورت می گیرد. استفاده از سایر روش های کنترلی نظیر سموم ضد کنه نیز معمول بوده ولی روش واکسیناسیون شیوه ای دوستدار محیط زیست و کاملا بی خطر و بر اساس استانداردهای جهانی OIE می باشد.

واکسن تیلریوز گاوی, موسسه رازی, ایران