ندا حیدری مقدم - دانشجوی دکتری، حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد واحد قم، قم، ایران.
محمدرضا حکاک زاده - استادیار،گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد واحد قم، قم، ایران.

یکی از مفاهیم جدید در روابط بین الملل، زوال حاکمیت دولت است که اصول عمده آن، تاکید بر نقش سازمان های بین المللی و جنبش های جدید اجتماعی و تلاش برای استقرار صلح، خاتمه دادن به ستیز میان ملت ها و استقرار ترکیبات جدید است. زوال حاکمیت به دنبال محدود کردن قدرت ها و تضعیف مرزهای سیاسی و حاکمیت ملی شکل می گیرد. هدف، حاکمیت جهانی تحت یک قانون به-صورت یکپارچه است. نوع و تعداد بازیگران به گونه ای تحول یافته که علاوه بر قدرت های بزرگ بین المللی، بازیگران منطقه ای نیز به ایفای نقش می پردازند. همچنین، در کنار دولت ها، نهادهای مدنی بین المللی، سازمان های مردم نهاد بین المللی، سازمان های بین الدول بین المللی، نهادهای چندجانبه غیررسمی، احزاب، رسانه ها، قومیت ها، سندیکاها، شرکت های چندملیتی، افراد و افکار عمومی بین المللی نیز نقش آفرین شده اند که درمجموع، به چندضلعی شدن نظام بین الملل انجامیده است. بدین ترتیب، با توجه به ماهیت متحول و فرایندی نظام بین الملل و هم پیوندی کنشگران و پیچیدگی تعاملات فزاینده آنان، هنوز نظمی مستقر شکل نگرفته و نظام بین الملل همچنان در حالت گذار، انتقال و سیال قرار دارد. جهانی شدن یا زوال دولت محوری یک فکر و ایده است که در تفکر و سیاست های معاصر جای می گیرد و از تحولات جهان، افکار ملت ها و فرهنگ های گوناگون برخاسته است. هدف از آن کاستن از محوریت حاکمیت دولت و تاکید بر نقش سازمان های بین المللی و جنبش های جدید است جهانی شدن روندی تدریجی و تکاملی را طی کرده و همچنان در حال پیشروی است.

بازیگران بین المللی، جهانی شدن، حاکمیت دولت، ساختار حقوق بین الملل، صلاحیت جهانی