محمود کاظمیان - دانشیار، دکترای اقتصاد، دانشگاه علوم پزشکی شاهد، تهران، ایران.
مجید خسروی - کارشناس ارشد، اقتصاد سلامت، قم، دانشگاه علوم پزشکی قم، کارشناس بودج

مقدمه: سازمان بیمه خدمات درمانی با هدف تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی روستاییان مجموعهای از طرحها را تصویب نمود که یکی از مهمترین آنها طرح بیمه درمان روستاییان بود که از سال 4831 به اجرا درآمد. در این پژوهش تلاش گردید تا وضعیت این طرح از لحاظ سه نوععدالت افقی، عمودی و توزیعی مورد ارزیابی قرار گیرد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که در آن، از روش مقایسهای و ازشاخصهای مربوط به سه نوع عدالت به تفکیک استانهای مختلف در سه سال 4838 )سال پیش از اجرای طرح(، 4831 و 4831 )سالهای پس از اجرای طرح( استفاده گردید. جامعهی آماری اینپژوهش کل جمعیت روستایی کشور بوده و آمارها و اطلاعات از دادههای منتشر شده توسط مرکز آمار ایران استخراج گردید. یافتهها: این پژوهش نشان خواهد داد با اجرای این طرح بهبود قابل ملاحظهای در وضعیت هر دونوع عدالت افقی و عمودی حاصل نگردیده است. همچنین، با اجرای این طرح در وضعیت شاخصهای مربوط به عدالت توزیعی نیز بهبود قابل ملاحظهای حاصل نگردیده است.نتیجهگیری: با توجه به اینکه یکی از عمدهترین انتظارات از اجرای طرح بیمه درمان روستاییان بهبود در وضعیت تمامی جنبههای عدالت از جمله عدالتهای افقی، عمودی و توزیعی در جامعهروستایی کشور میباشد، این پژوهش نشان خواهد داد که با اجرای این طرح بهبود قابل ملاحظهای در وضعیت سه نوع عدالت مورد بررسی بدست نیامده است. همچنین، این پژوهش با استفاده ازروش شاخصسازی، زمینه را برای ارزیابی سایر طرحهای مشابه در حوزهی بهداشت و درمان فراهم خواهد نمود.

بیمه درمانی روستاییان، سازمان بیمه خدمات درمانی، وضعیت عدالت افقی وعمودی، عدالت توزیعی