حمیدرضا غفاریان - گروه جغرافیا. معاون پژوهشی و آموزشی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
ابوذر کیانی - گروه جغرافیا، معاون پژوهشی و آموزشی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
فهیمه عربی علی آباد - دکتری مدیریت مناطق خشک و بیابانی و پژوهشگر، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

آلاینده های هوا در کلان شهرها، چالش جدی برای مدیران است که سلامت شهروندان را تهدید می کند و نظارت بر آن یک وظیفه مهم است. به دلیل تعداد محدود ایستگاه های نظارت زمینی، بررسی و پایش میزان دقیق آلودگی هوا در مناطق مختلف کشور ناممکن است. در این تحقیق تصاویر ماهواره ی سنتینل-۵ و سنجنده مودیس برای مطالعه تحلیلی از روند تغییرات زمانی - مکانی میزان گرد و غبار در سطح استان خوزستان استفاده شد. هدف این مطالعه استفاده از داده های ماهواره ای با وضوح نسبتا بالا برای پایش محلی کیفیت و میزان آلودگی هوا و بررسی ارتباط تصاویر دو سنجنده سنتینل-۵ و مودیس است. در این پژوهش، از کدنویسی در محیط گوگل ارث انجین تصاویر سنتینل ۵ و همچنین میانگین گیری AOD مودیس استفاده شد. و یافته های تحقیق حاکی از مقادیر قابل توجهی AOD در چندین بخش از منطقه مورد مطالعه همچون شهرستان های اهواز، آبادان، خرمشهر، بندرماهشهر و باوی است. هم چنین میزان کمی ریزگردها در شهرستان های جنوب شرقی، شرق و شمال شرقی استان دیده می شود. با توجه به نتایج این تحقیق هر چه از سمت جنوب شرقی، شرق و شمال شرقی استان حرکت و به سمت بخش های جنوب و غرب استان پیش رفت میزان ریزگردها افزایش می یابد. با توجه به تجزیه و تحلیل صورت گرفته، همبستگی مثبت بالایی بین تصاویر هر دو سنجنده سنتینل-۵ و مودیس در تشخیص میزان گرد و غبار مشاهده شد، که نشانگر امکان استفاده از آن ها در پایش این نوع آلاینده در مقیاس کشوری است.

آلاینده های هوا, ریزگردها, تصاویر ماهواره ای, سنتینل-۵, ایستگاه های آلودگی سنج