آمنه جوکار - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی سعادتی - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
ناصر صفائی - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود شمس بخش - دانشگاه تربیت مدرس

بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) که توسط Rhizoctonia solani AG۴ ایجاد می شود، یکی از بیماری های مهم لوبیا در جهان است. استفاده از عوامل آماده باش زیستی و غیرزیستی به جایگزینی امیدوارکننده و سازگار با محیط زیست در مدیریت بیماری های گیاهی تبدیل شده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر جدایه A۴ باکتری Bacillus subtilis (آماده-باش زیستی) و بتا آمینو بوتریک اسید (BABA) (آماده باش غیرزیستی) در مدیریت بیماری پوسیدگی ریشه در دو رقم تلاش و صدری لوبیا انجام شد. بذور لوبیا به عوامل یادشده آغشته شده و پس از خشک شدن کشت و در گلخانه ۲±۲۰ درجه سلسیوس نگه داری شدند. در مرحله کوتیلدونی، گیاهان با زادمایهAG۴ solani R. مایه زنی شدند. میزان مقاومت القاء شده در گیاهان با اندازه گیری شاخص شدت بیماری، فاکتورهای ریخت شناختی و فیزیولوژیک بعد از گذشت سه هفته از مایه زنی بررسی شد. نتایج نشان داد که عوامل آماده باش باعث بهبود صفات ریخت شناختی و فیزیولوژیک اندازه گیری شده نسبت به شاهد شدند. میزان شاخص شدت بیماری در گیاهان تیمار شده با عوامل آماده باش کم تر از شاهد بود و کم ترین شاخص شدت بیماری در رقم تلاش تیمار شده با B. subtilis، به میزان ۵۹ درصد کاهش مشاهده شد. محتوای فنول، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز تحت تیمار با جدایه B. subtilis و BABA در حضور بیمارگر نسبت به گیاهان شاهد افزایش معنی دار نشان دادند.

شاخص شدت بیماری, آنزیم پراکسیداز, بتا آمینو بوتریک اسید, Rhizoctonia solani, subtilis Bacillus