فریده پورحسن - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
فرهاد صمدیان - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج،
مرتضی کردی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
مصطفی محقق دولت آبادی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

زمینه تحقیقاتی: ایزوفلاونها ترکیباتی هستند که از خصوصیات استرژنی ضعیفی برخوردار هستند و میتوانند بر تولید مثل پرندگان تاثیرگذار باشند. هدف: در مطالعه حاضر اثر مکملسازی خوراکی ایزوفلاونهای سویا، بر عملکرد، سطوح هورمونهای T۳ و تستوسترون پلاسمایی و رفتار جنسی بلدرچین ژاپنی بررسی شد. روش کار: تعداد ۸۰ قطعه بلدرچین ژاپنی نر در قالب یک طرح کاملا تصادفی بین چهار تیمار، با چهار تکرار و پنج پرنده در هر تکرار توزیع شدند. پرندگان پس از یک هفته سازگاری تدریجی به سامانه پرورشی، جیرهی پایه‎ی یکسانی را دریافت کردند که ایزوفلاونهای سویا در سطوح صفر (شاهد)، ۳۶/۰، ۷۲/۰ و ۰۸/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم به آن افزوده شد. خونگیری در سن ۵۳ روزگی از شش پرنده در هر تیمار صورت گرفت و سطوح پلاسمایی هورمونهای T۳ و تستوسترون پلاسمایی تعیین شد. میزان مصرف خوراک، افزایش وزن و بازده خوراکی پرندهها به طور هفتگی محاسبه شدند. در طول هفته سوم و پایانی آزمایش، رفتارهای جنسی پرندگان مورد ارزیابی قرار گرفتند. اندازه غده کلوآکی نیز در ابتدا و پایان آزمایش با کولیس دیجیتال ثبت شد. نتایج: نتایج نشان دادند که ایزوفلاونهای سویا در سطح ۰۸/۱ گرم بر کیلوگرم جیره، در طی هفته دوم و سوم خوراکدهی، منجر به کاهش معنیدار در وزن زندهی بدن در مقایسه با گروه شاهد شد (۰۱/۰>P). سطح بالای ایزوفلاون همچنین در طول هفته دوم آزمایش موجب کاهش معنیدار مصرف خوراک در مقایسه با گروه شاهد شد (۰۱/۰>P). افزودن خوراکی ایزوفلاونهای سویا در سطح ۰۸/۱ گرم بر کیلوگرم جیره، در مقایسه با گروه شاهد، سطح تستوسترون پلاسمایی را کاهش و سطح T۳ پلاسمایی را افزایش داد (۰۱/۰>P) و در همان دوز از بسامد رفتارهای جنسی پرندهها نیز نسبت به گروه شاهد کاسته شد (۰۱/۰>P). همچنین بالا بردن دوز ترکیبات ایزوفلاونی در جیره به شکل وابسته به دوزی، منجر به کاهش معنیدار شاخص سوماتیک بیضهای و اندازه غده کلوآکی بلدرچینهای نر گردید (۰۱/۰>P). نتیجهگیری نهایی: با توجه به نتایج این آزمایش، به نظر می رسد که ایزوفلاون های سویا می توانند با عمل به عنوان مختلکننده اندوکرینی، از طریق مهار نمو تولید مثلی، منجر به القای اثر مهاری بر رفتارهای جنسی جنس نر در بلدرچین‎ ژاپنی گردند.

ایزوفلاون, بلدرچین ژاپنی, جنیستئین, رفتار جنسی, عملکرد, هورمون