جابر بدخشان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، بناب، ایران

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مباحث عرفانی اشعار نظامی گنجوی در آیات قرآن و احادیث می باشد . مباحث عرفانی به دو بعد نظری و عملی تقسیم می شود. عرفان عملی دستورات و برنامهها و مباحث و مسائلی است که سیر و سلوک سالک را بیان میکند و او را برای رسیدن به مقام قرب الهی آماده ساخته و حرکت میدهد.مباحثی در عرفان نظری و عملی انتخاب شده و ضمن معرفی مختصر آن مبحث، آیاتی از کلام الله مجید و احادیثی از ائمه معصومین علیهم السلام؛ به عنوان سرچشمه و منبع اصلی عرفان ناب و همچنین بیان سخن و یا اشعار فحول عرفان؛ ابیاتی از حکیم نظامی نیز آورده شده است.نظامی شاعری عارف است و عرفان او بیشتر عملی است. هرچند که از نظریات عرفانی نیز آگاه و قادر به بیان طرح آن نیز بوده و به بیان آرای خود نیز مبادرت ورزیده است. اما تفاوت اصلی نظامی با شاعران عارف دیگر این است که او برای بیان عشق، از قالب غزل استفاده نکرده و در قالب مثنوی و با بیان داستانهای مورد علاقه عموم مردم، سعی در تبیین عشق حقیقی که رکن اصلی نظام خلقت میباشد، داشته است. بررسی شرح احوال و زندگی نظامی این نکته را معلوم می سازد که بسیاری از ابیات و پند و اندرزهای او مشحون از مفاهیم و مضامین عرفانی است که خود نیز آنها را در زندگی به کار بسته و متصف به صفات و روحیات عرفانی یعنی پیراستهبودن از رذایل و آراسته بودن به فضایل است.

اشعار عرفانی،عرفان عملی، نظامی گنجوی،آیات، احادیث، شعر فارسی