مهشید تاجدینی - دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
سیدمهدی میرسعید قاضی - دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات

شبکه های دسترسی یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر ایجاد ساختار و استخوان بندی اصلی شهرهاست که در طول تاریخ در بازه های زمانی خاص و به علت تغییر نیازهای ساکنان، نیازمند روزآمدی و تطابق با شرایط زمانی و مکانی خود بوده است. در صورت ساماندهی شبکه دسترسی به عنوان شاه راه های حیاتی شهر، بافت شهری قادر به ادامه حیات خود بوده و امکان رشد و توسعه هرچه بیشتر شهر را فراهم می کند. بی شک یکی از مهم ترین معضلات بافت های فرسوده شهری، ناکارآمدی شبکه ارتباطی است. معابر کم عرض، درهم تنیده، غیرهندسی و ناهماهنگ با نیازهای دسترسی، افزون بر این که آمدوشد و دسترسی به بافت را برای ساکنان دشوار می سازد، تامین خدمات و تاسیسات شهری را نیز با دشواری روبه رو می کند. باتوجه به نقش انکارناپذیر شبکه ارتباطی در بازطراحی و ساماندهی بافت های فرسوده شهری؛ ارائه و تدوین هرگونه طرح در این راستا نیازمند به کارگیری و رعایت اصول و قواعد طراحی شبکه ارتباطی ازجمله میزان نفوذپذیری کالبدی و بصری، سلسله مراتب معابر شهری، مقاطع طولی و عرضی مناسب و ... است. مقاله حاضر به دنبال ارائه چارچوبی مناسب برای اصلاح شبکه معابر شهری در بافت های فرسوده برای تسریع عمل نوسازی و بازگرداندن حیات شهری در این مکان هاست. نتایج این مطالعه نشان داد که بافت روستا- شهری فرحزاد به علت ارگانیک بودن، عرض کم معابر، عدم رعایت سلسله مراتب عملکردی، دسترسی های فراوان، تداخل حرکت سواره و پیاده، شیب زیاد و استفاده از شبکه راه ها، موجب افزایش زمان دسترسی ساکنان و کاربران بافت به خدمات شهری شده است و این معضلات در زمان پیک ترافیک موجب کاهش کارایی شبکه ارتباطی فرحزادی می شود.

شبکه ارتباطی, بافت فرسوده, نفوذپذیری, سلسله مراتب معابر, نوسازی