محمد آراد اکبری - دانشجوی دکترای حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سهیلا طالبی - دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

زمینه و هدف: اگرچه آمار سوانح جاده ای سال های اخیر سیر نزولی محسوسی در میزان مرگ ومیر ناشی از تصادفات در ایران را نشان می دهد؛ اما ایران هنوز جزو کشورهایی است که بالاترین درصد سوانح منجر به مرگ ومیر را در جهان به خود اختصاص داده است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی نقاط حادثه خیز تصادفات در منطقه ۵ تهران با استفاده از تکنیک های تحلیلی آماری مبتنی بر GIS در طی سال های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ انجام شده است.روش: در این پژوهش از روش تخمین چگالی هسته برای تحلیل نقاط حادثه خیز استفاده می شود. جامعه آماری شامل کلیه معابر منطقه ۵ تهران است. لذا هیچ نوع نمونه گیری بر روی جامعه انجام نشده و کل جامعه مورد بررسی قرار می گیرد. گردآوری داده ها با روش میدانی صورت پذیرفته و ابزار مطالعه شامل دو مجموعه داده بدین شرح است: یک نقشه دیجیتال شبکه معابر شهری و یک مجموعه داده مربوط به تصادفات ترافیکی. هم چنین، روش کومپ برای تجزیه و تحلیل الگوهای مکانی- زمانی نقاط حادثه خیز به کار گرفته شده است.یافته ها: هر دو تحلیل به کاررفته در پژوهش، نقاط حادثه خیز نسبتا مشابهی را شناسایی می کنند، اما رتبه برخی از نقاط حادثه خیز به دلیل ترکیب شاخص شدت[۱] کاملا متفاوت است.نتایج: نتایج نشان می دهد که تصادفات رانندگی اغلب در زمستان و تابستان رخ می دهد. علاوه بر این، تصادفات عمدتا در دو بازه زمانی، ۱۴:۰۰ تا ۱۵:۰۰ و ۱۹:۰۰ تا ۲۳:۰۰ رخ می دهد. نقاط حادثه خیز اغلب در تقاطع های بخش های شمالی و غربی منطقه ۵ تهران بزرگ و بخش های مرکزی، نزدیک چهارراه ها و گذرگاه های غیرمجاز متمرکز هستند.

تصادف جاده ای, نقاط حادثه خیز, سیستم اطلاعات جغرافیایی, تحلیل زمانی- مکانی, تخمین چگالی هسته, شاخص شدت