محمد ترحمی - دانشجوی دکتری مدیریت ایمنی و ترافیک، دانشکده فرماندهی و ستاد، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران
محمود صفارزاده - استاد راه و ترابری، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سیدسعید کشفی - دانشیار مدیریت، گروه عملیات ترافیک، دانشکده راهنمایی و رانندگی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران
سعید رمضان زاده - استادیار گروه علوم پایه، دانشکده علوم و فنون سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

زمینه و هدف: بحرانی بودن آمار مرتبط با حوادث رانندگی بر لزوم توجه روزافزون و اهمیت تدابیر پیش گیری از وقوع این جرائم افزوده است و این موضوع را به دغدغه اساسی تبدیل کرده و ضرورت اقدامات پیش گیرانه کنشی (کیفری) در رابطه با جرائم و تخلفات رانندگی را آشکار کرده است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، شناسایی مولفه ها و شاخص های پیش گیری از جرائم و تخلفات رانندگی بر طبق نظر خبرگان است.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی- توسعه­ای و از نظر نوع، داده کیفی با رویکرد تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه تحقیق را خبرگان و صاحب­نظران حوزه پیش گیری از جرائم و تخلفات رانندگی و مدیریت ترافیک شهری تشکیل می دهد که ۸ نفر به روش هدف مند انتخاب شدند و برای گردآوری داده­ها از ابزار مصاحبه عمیق نیمه­ساختاریافته استفاده شد.یافته ها: در تحلیل داده­های حاصل از مصاحبه در قالب ۵ مقوله اصلی شامل پیش گیری کیفری و اثرات آن بر اعمال مجازات کیفری، ارتقای سطح عملکردی قوانین و مقررات، کاهش آماج جرم، اقدامات پیش گیرانه منجر به مجازات، پیش گیری کیفری و غیرکیفری در کاهش تخلفات رانندگی و هم چنین ارتباط پیش گیری کیفری و اجرای مجازات­ها ارائه شد که هرکدام شامل ابعاد و شاخص های متعددی بود که اقدامات، قانون­گذاری­ها، سیاست گذاری­ها، ضمانت اجراهایی را در قالب ۳۲ مورد ارائه داد.نتیجه گیری: پلیس راهنمایی و رانندگی باید با هر وسیله ممکن به سمت یک فرهنگ سازی پیش گیرانه حرکت کند و افراد را برای اقدامات اشتراکی سوق دهد و با ایجاد و تقویت مشارکت سازمانی و دستگاه­های قضایی و انعطاف پذیری و رسالت سازمانی قابل دست یابی خواهد بود.

پیش گیری, خبرگان, جرائم رانندگی, تخلفات, رانندگی