عبدالمجید قرنجیک - دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، وزارت کشور
پوریا محمدیان یزدی - دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
علی یاراحمدی - دانش آموخته دانشگاه شهید بهشتی

روش های تحلیل فضایی در تحلیل تصادفات ترافیکی بسیار مورد توجه پژوهش گران، برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار می گیرد. اما در ایران به ندرت مورد توجه آنان است. پژوهش حاضر با استفاده از فراتحلیل کیفی و با هدف شناسایی روش های پرکاربرد در تحلیل فضایی تصادفات رانندگی، به شناسایی روش ها و تکنیک های مورد استفاده در مطالعات این حوزه پرداخته است. در این راستا، از میان ۵۰ نمونه، شاخص های تعداد نویسندگان، رشته های تخصصی، تعداد مشارکت در هر مطالعه، حوزه ی درون شهری یا برون شهری، روش ها و تکنیک های تحلیل فضایی و زمینه های کاربرد هر مطالعه استخراج شد. یافته ها نشان داد، هشت گروه از رشته های مختلف علمی از قبیل گروه رشته های عمران / حمل و نقل / ترافیک، جغرافیا، نقشه برداری / GIS و پزشکی / بهداشت عمومی در این پژوهش ها همکاری داشته اند. بیش از ۲۰ تکنیک در قالب هفت روش مختلف در تحلیل فضایی تصادفات به کار رفته است که پرکاربردترین روش ها، تحلیل تراکم، خوشه / ناخوشه و نقاط / پهنه های داغ و پرکاربردترین تکنیک ها نیز تخمین تراکم کرنل، تحلیل خوشه / ناخوشه با شاخص موران محلی و تحلیل نقاط داغ گتیس- ارد جی استار تعیین شد. شباهت ها و تفاوت هایی در بین برخی از تکنیک های مورد استفاده در پژوهش ها بین دو حوزه ی درون شهری و برون شهری مشاهده شد. به طور میانگین در هر پژوهش حدود دو تکنیک مورد استفاده قرار گرفته است. بیشترین زمینه ی کاربرد نتایج پژوهش های مورد مطالعه نیز در زمینه ی شناسایی نواحی بحرانی تصادفات بوده است. به علاوه، معلوم شد که از میان سه تکنیک بسیار پرکاربردتر، میزان استفاده از دو تکنیک تحلیل خوشه / ناخوشه و تخمین تراکم کرنل در حوزه ی درون شهری حدود دو برابر حوزه ی برون شهری بوده است.

ایمنی ترافیک, تراکم تصادفات, تحلیل فضایی تصادفات, الگوهای تصادفات