افشین متقی - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
آرش قربانی سپهر - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
پریسا قربانی سپهر - گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

گردشگری شهری یکی از پویاترین مولفه های مهم توسعه کنونی شهرهاست که در حوزه برندسازی در سطوح (محلی، ملی و فراملی) اثرگذار است. ازاین رو، مسئله پژوهش حاضر این است که پیشران های موثر بر وضعیت آینده ژئوپلیتیک گردشگری کلان شهر تهران کدام می باشند و چه ارتباطی بین این متغیرها از نظر تاثیرگذاری و تاثیرپذیری وجود دارد؟ روش این پژوهش کمی – کیفی (آمیخته) است و از رویکرد آینده پژوهی در تحلیل آن استفاده شده است. یافته های پژوهش گویای آن است که در مرحله نخست، با روش دلفی ۳۰ عامل شناسایی شد. آنچه از وضعیت پراکندگی متغیرهای موثر بر وضعیت ژئوپلیتیک گردشگری کلان شهر تهران می توان فهمید، وضعیت ناپایدار سیستم است؛ زیرا بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. بنابراین، ۴ دسته (عوامل تاثیرگذار، عوامل دو وجهی، عوامل تاثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. نتایج تحقیق نشان داد ۵ متغیر به عنوان تاثیرگذارترین عامل در ژئوپلیتیک گردشگری کلان شهر تهران شناسایی شده اند که شامل بر حسب ماتریس اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم می توان گفت که شاخص H۱ (سرمایه گذاری های بخش خصوصی) در رتبه اول تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص A۵ (هتل ها و مال ها و مراکز تجاری بزرگ) در رتبه دوم تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص H۸ (برگزاری جشنواره ها، نمایشگاه ها، کنفرانس ها و سمینارها) در رتبه سوم تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص C۴ (مرکزیت اقتصادی) در رتبه چهارم تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است. شاخص A۴ (متروی شهری) در رتبه پنجم تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرارگرفته است.

ژئوپلیتیک شهری, گردشگری شهری, آینده پژوهی, کلان شهر تهران