زهرا قربانی - گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان< گرگان، ایران
عبدالرضا ظهیری - عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین خلیلی شایان - دانش آموخته مقطع دکتری سازه های آبی، دانشگاه تهران
امیر احمد دهقانی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
خلیل قربانی - عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

به دلیل مشکلات اندازه گیری روش های مستقیم برآورد دبی جریان، اخیرا روش های غیرمستقیم مبتنی بر مفهوم سرعت سطحی توسعه پیدا کرده اند. با توجه به محدود بودن مطالعات صورت گرفته و خلا ارتباط میان عوامل هندسی و هیدرولیکی آبراهه با شاخص سرعت، طی پژوهش حاضر به بررسی آزمایشگاهی تاثیر پارامترهای بی بعد شامل زبری بی بعد، عمق نسبی، عدد فرود و شیب آبراهه بر شاخص سرعت پرداخته شد. نتایج نشان داد که افزایش پارامترهای عمق نسبی، ضریب زبری مانینگ بی بعد و عدد فرود سبب کاهش شاخص سرعت می-شوند، اما تاثیر پارامتر شیب بستر بر شاخص سرعت مشخص نیست. مقدار متوسط شاخص سرعت در کانال های مستطیلی ۹۲/۰ به دست آمد. خطای متوسط خطای این شاخص حدود ۹/۴ درصد برآورد گردید که نشان می دهد این مقدار شاخص سرعت، دبی جریان را با تخمین مناسبی برآورد می کند. همچنین بررسی مدل های تحلیلی توزیع قائم سرعت نشان داد که در حالت بستر صاف، مدل قانون توانی با ۵/۴ درصد میانگین خطا و در حالت بستر با زبری توری، قانون لگاریتمی با ۱۰ درصد میانگین خطا بهترین برآورد شاخص سرعت را دارا می باشند.

برآورد دبی جریان, سرعت سطحی, شاخص سرعت, شیب بستر