عمیدرضا اکبری - دانشگاه قم

حدیث غدیر و برخی از دیگر نصوص مشهور جانشینی امیرالمومنین علیه السلام، جایگاه والایی نزد عموم فرقه های اسلامی شیعی و غیرشیعی داشته اند. در این میان، به ویژه به خاطر گمانه اهتمام غالیان به روایات فضایل، جای این پرسش است که نصیریه در نقل و اهتمام به نصوص جانشینی چه جایگاهی داشته اند؟ بنا بر نتایج این تحقیق، مصادر عمومی نصیری ترجیح داده اند از واقعه غدیر با اشاره مبهم و گذرا و گاه با حذف بخش های اصلی ماجرای غدیر عبور کنند؛ ولی مصادر سری تقریری کاملا متفاوت از واقعه ارائه داده اند. در نگاه آنان، در روز غدیر اهل حق ندای الوهیت امیرالمومنین علیه السلام را شنیدند، ولی دیگران، که «مسخ شدگان» هستند، ندای پیامبر صلی الله علیه و آله را به صورت جمله مشهور «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» شنیدند. آداب اباحی غالیان نصیری در غدیر و برخی از اعیاد مشابه نیز تفاوت جدی با سنت شیعی دارد. اعتقاد به الوهیت امیرالمومنین علیه السلام در مصادر سری نصیریان، مانعی جدی در عنایتشان به مناقب مسلم امامان علیهم السلام بوده که رنگ و بوی بشری دارد. نصیریان در آثار خود پس از نقل فضایل پذیرفته نزد شیعه و سنی، بارها تصریح کرده اند که این روایات مطابق دیدگاه «عامه»، «مقصره»، «شیعه» یا «اهل کدر» و... است و رای «خاصه» یا «اهل توحید» (نصیریان) چیز دیگری است. آرای نصیریان به عنوان شاخص ترین فرقه های غالیان خطابیه با عقیده مشهور شیعه درباره غدیر و وصایت امیرالمومنین علیه السلام فاصله بسیار دارد. نصیریه شدیدا از نصوص متواتر جانشینی گریزان بوده اند، و حدیث غدیر را نیز کاملا تحریف کرده اند.

نصیریه, تحریف غدیر, الوهیت امام, مصادر باطنی, غلو