سارا امیرغفران - کارشناس فضای سبز، سازمان سیما،منظر و فضای سبز، شهرداری شیراز
بهروز محمدی - کارشناس فنی و شهرسازی منطقه ده، شهرداری شیراز
کاظم صلح جو - کارشناس فنی، منطقه پنج، شهرداری شیراز

از مسایلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است، بررسی وضعیت و تنگناهای توسعه ی نواحی، به لحاظ شکوفایی در شهرها است. اما در کشور کمتر طرح شده و ناشناخته می باشد. فرسایش و انهدام ساختمان ها (خصوصا واحدهای مسکونی) که حاصل از گذشت زمان بوده و به علت عدم مراقبت و مرمت مداوم قابل استفاده نمی باشد، موضوع مهم است کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محله های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، سطح خردتر از مناطق (یک شهرک در حوزه ۲ منطقه ۷ شهرداری شیراز) می باشد. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آنها، استخراج و امید است نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار بگیرد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از قدمت ابنیه قطعات به شناخت بافت های فرسوده منجرگردد به عبارتی در این تحقیق محدوده های مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی (قدمت ابنیه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۱۰۴۱ قطعه در در این حوزه شهری شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در این شهرک ۷۷ درصد قطعات عمر کمتر از ۲۰ سال دارند و ۲۱ درصد قطعات بالای ۳۰ عمر دارند. بنابراین بنا های افت کرده در این شهرک زیاد نیستند ولی خیلی از ساختمان ها در سال های آینده به ساختمان ها با عمر بالا وارد می شوند و می بایست از همین حالا به برنامه ریزی بافت های شهرک را نوسازی یا بازسازی کرد. در واقع در این شهرک رشد توسعه شهری متوقف نشده است ولی به کندی پیش می رود و لازم با سرعت و دقت بیشتر ادامه یابد. مطالعه شکوفایی شهری یا زیست پذیری شهری رابطه ای مستقیم با بافت های فرسوده شهری دارد و پشنهاد می شود مطالعات در سطح خرد تر از مناطق و در سطح شهرک انجام شود.

GIS، قدمت ساختمان، بافت فرسوده، شهرداری شیراز، منطقه۷ شهرداری شیراز