محمد صافی - دانشگاه شهید بهشتی
محمد فیاض - دانشگاه جامع امام حسین(ع)
حسن معتمدی نیا - دانشگاه جامع امام حسین(ع)
علی اکبر جعفری - دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

شناسایی رفتار تونل ها از مباحث مهم ژئوتکنیک محسوب می شود. رفتار تونل به معنی اثرات متقابل و تنش ها و تغییرشکل های ایجاد شده در تونل و محیط اطراف می باشد. امروزه با پیشرفت نرم افزار های مدل سازی عددی می توان پیش بینی مناسبی از رفتار تونل در حین و پس از ساخت تونل داشت. در این پژوهش با مدل سازی المان محدود سه بعدی به بررسی پارامترهای موثر بر تنش های سیستم نگهدارنده و تغییرشکل های تونل پرداخته شده است. ابتدا بر اساس داده های واقعی پایش تونل امامزاده هاشم، روش مدل سازی عددی صحت سنجی شده است. تونل امامزاده هاشم تونلی نعل اسبی شکل است که در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری شمال شرق تهران، ایران در بخش جنوبی رشته کوه البرز مرکزی واقع گردیده است. پس از صحت سنجی، تاثیر پارامترهای تونل و محیط اطراف شامل ضخامت شاتکریت، مدول الاستیسیته محیط، تنش های برجا، ضریب پواسون و زاویه اتساع سنگ بر نشست و خمش تاج بررسی شده است. سپس با آنالیز حساسیت بر اساس روش تاگوچی تاثیر هر کدام از پارامترها بر نتایج مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که تعیین میزان دقیق K۰ بیشترین تاثیر را بر نتایج تغییرشکل تونل و خمش سیستم نگهدارنده دارد. بعد از آن ضخامت شاتکریت و مدول الاستیسیته خاک تاثیر زیادی بر نتایج خواهند داشت. اما تاثیر ضریب پواسون و زاویه اتساع سنگ به اندازه سایر پارامترها نیست.

تحلیل پارامتریک, تحلیل المان محدود سه بعدی, آنالیز حساسیت, روش تاگوچی, سیستم نگهدارنده تونل