امیر احمدی وشوایی - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
فائزه زعفریان - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
محمد رضوانی - Islamic Azad University, Qaemshahr
ایراندخت منصوری - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

دو گونه توق خاردار (Xanthium spinosum) و توق معمولی (X. strumarium) به عنوان علف های هرز یک ساله در مزارع سویا و دیگر محصولات تابستانه محسوب می شوند. پژوهش حاضر با هدف تعیین دمای کاردینال جوانه زنی و تعیین مراحل فنولوژی این دو گونه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. به منظور تعیین دمای کاردینال جوانه زنی بذور دو گونه توق، بذور در دماهای ثابت ۵ تا ۴۵ درجه سانتی گراد در قالب طرح کاملا تصادفی در ۴ تکرار در آزمایشی آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین مراحل فنولوژی دو گونه توق طی آزمایشی مزرعه ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی برای توق خاردار (۵۱/۳ درصد) و توق معمولی (۵۸/۱ درصد) به ترتیب در دماهای ۲۵ و ۳۵ درجه سانتی گراد مشاهده شد. با توجه به پارامترهای مختلف مدل دو تکه ای دمای پایه، مطلوب و سقف به ترتیب ۱/۴۴، ۲۳/۲ و ۵۴/۷ درجه سانتی گراد برای توق خاردار و ۴/۸۰، ۳۴/۶ و ۴۸/۴ درجه سانتی گراد برای توق معمولی برآورد شد. از زمان سبز شدن تا پایان بذردهی، مراحل فنولوژی از جمله سبزشدن، ساقه دهی، گلدهی، میوه دهی، رسیدگی کامل ثبت شدند. طول مرحله رشدی گونه های توق خاردار و توق معمولی به ترتیب ۱۳۶ و ۱۲۸ روز به طول انجامید. نتایج به دست آمده نشان داد که جوانه زنی بذر دو گونه توق در دامنه وسیعی انجام می شود و بین دمای ۵ تا ۴۵ درجه سانتی گراد جوانه می زنند و بهترین زمان کنترل این علف هرز، اواخر فصل تابستان (قبل از شروع مرحله گلدهی) است.

Weed, Phenological stages, Germination, Plant maturity, علف هرز, مراحل رشدی, رسیدگی بذر, جوانه زنی