رضا آذرافزا - استادیار، گروه مکانیک، مجتمع دانشگاهی مواد و فناورهای ساخت، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران
امیر حسین رضایی - کارشناس ارشد، مهندسی متالورژی و مواد، دانشگاه صنعتی مالک اشتر تهران
محمد رضا منتجبی ها - کارشناس ارشد، مهندسی مکانیک، دانشگاه آزاد اسلامی – واحد سنندج

منیزیم و آلیاژهای آن به­دلیل خواص منحصر به فردشان، بسیار مورد توجه طراحان صنایع هوا فضا و خودرو سازی قرار گرفته­اند. از خواص مهم این آلیاژ می­توان به چگالی پایین منیزیم که دو سوم آلومینیم است و همچنین نسبت استحکام به وزن بالا و جذب ارتعاش مناسب اشاره نمود. در این تحقیق اثر عملیات حرارتی و کارگرم بر خواص ارتعاشی، مکانیکی و ریز ساختار آلیاژ منیزیم AZ۹۱ مطالعه گردید. ابتدا نمونه­های یکسانی از لحاظ وزن و شکل از آلیاژ منیزیم AZ۹۱ ساخته شدند. سپس عملیات­های: ۱-حل­سازی، ۲-حل­سازی-پیرسازی، ۳-اعمال فرآیند اکسترود و سپس عملیات تنش زدایی، ۴-اعمال فرآیند نورد و سپس عملیات تنش زدایی انجام گردید. خواص مکانیکی و ارتعاشی نمونه­های عملیات حرارتی شده و کار گرم شده به همراه نمونه ریختگی اندازه­گیری شد. همچنین ریزساختار نمونه­ها توسط میکروسکوپ نوری تحلیل گردید. نتایج نشان داد که عملیات حرارتی حل­سازی و پیرسازی، موجب رسوب فاز دوم در مرزها شده و با افزایش نفوذ رسوب به مرز، قدرت قفل شوندگی در مرزها افزایش می­یابد. در نتیجه این فرآیند، سبب افزایش خواص مکانیکی و کاهش خواص ارتعاشی می­گردد. نمونه نورد شده دارای بهترین پاسخ فرکانسی و بیش­ترین نسبت میرایی بود. افزایش خواص مکانیکی نمونه پیرسازی نسبت میرایی را کاهش می­دهد.

آلیاژ منیزیم, عملیات حرارتی, کارگرم, میرایی, آنالیز مودال