محمد حسین فرقدین - دانشجوی دکتری رشته مهندسی متالورژی- مواد، گروه مهندسی مواد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
رضا درخشنده حقیقی - دانشیار گروه مهندسی مواد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
نوید حسین آبادی - استادیار گروه مهندسی مواد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
اسماعیل جعفری - استادیار گروه مهندسی مواد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

مقدمه: در کار حاضر نانوذرات فریت بیسموت جانشانی شده با باریم و لانتانیومBi۱-xLaxFeO۳ Bi۰.۹-YLa۰.۱BaYFeO۳ (X= ۰, ۰.۰۵, ۰.۱, ۰.۱۵, Y= ۰.۰۵, ۰.۱) با بکارگیری روش همرسوبی در حضور فعال کننده های سطحی طبیعی گوناگون بر پایه شکر سنتز شدند.روش: خصوصیات ساختاری، مغناطیسی، اندازه و مورفولوژی این نانوذرات سنتزی با بکارگیری تکنیک های گوناگون همچون پراش اشعه ایکس(XRD)، طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FT-IR)، میکرسکوپ الکترونی روبشی (FE-SEM)، میکرسکوپ الکترونی عبوری(TEM) ، توزیع اندازه ذرات (DLS) و مغناطیس سنج نمونه مرتعش (VSM) مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج پراش اشعه ایکس یک تغییر فاز از ساختار رومبوهدرال به تتراگونال با افزایش مقدار لانتانیوم و باریم در ساختار فریت بیسموت و نتایج میکرسکوپ الکترونی عبوری اندازه ذرات حدود ۱۵ نانومتر را برای نانوذرات سنتزی Bi۰.۹La۰.۱FeO۳ نشان می دهند. همچنین یک دست بودن ذرات و مورفولوژی تقریبا کروی با میکرسکوپ الکترونی روبشی مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز توزیع اندازه ذرات و تاثیر فعال کننده های سطحی طبیعی برپایه شکر همچون ساپونین (Saponin)، فعال کننده سطحی طبیعی بر پایه شکر و استخراج شده از درخت صدر، تریتون (Triton CG-۱۰۰)، کروسین (Crocine) و N-اکتیل-بتا-D- گلوکوزید در سنتز نانوذرات Bi۰.۹La۰.۱FeO۳ مورد بررسی قرار گرفت که فعال کننده سطحی کروسین بهترین عملکرد در خواص مغناطیسی و کاهش اندازه نانوذرات را از خود نشان می دهد. علاوه بر این خاصیت مغناطیسی ذرات با بکارگیری مغناطیس سنج ارتعاشی مورد بررسی قرار گرفت.نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که هنگامی که مقدار لانتانیوم از لحاظ استوکیومتری برابر با X=۰.۱ باشد بهترین عملکرد مغناطیسی مشاهده می شود.

فریت بیسموت, نانوذرات, جانشانی لانتانیوم و باریم, فعال کننده های سطحی برپایه شکر, کروسین, روش همرسوبی, خواص مغناطیسی