زینب آزادبخت - کارشناس ارشد حاصلخیزی و زیست فناوری خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
علی بهشتی آل آقا - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
فاطمه رخش - دکتری علوم خاک، گروه علوم خاک، دانشگاه زنجان، ایران.
دانیال کهریزی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
مهین کرمی - دکتری علوم خاک، گروه علوم خاک دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران

اهداف: با پیشرفت صنایع مختلف ذوب فلزات، معدن کاوی و صنایع شیمیایی، فلزات سنگین به طور مستقیم و غیرمستقیم وارد محیط زیست می شوند. روش های فیزیکی و شیمیایی پاک سازی خاک از فلزات سنگین به دلیل هزینه های بالا و زمان بر بودن کمتر کاربرد دارند، گیاه پالایی راه حلی کم هزینه و نسبتا سریع در رفع آلودگی خاک است و موجب افزایش تنوع زیستی، کاهش فرسایش و افزایش حاصلخیزی خاک می شود.مواد و روش ها: در این مطالعه پتانسیل گیاه پالایی گیاه کاملینا در حذف فلزات سنگین سرب و کادمیم از خاک بررسی شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با تیمارهای کادمیم (صفر، ۳، ۵ و ۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم) و سرب (صفر، ۱۰۰، ۳۰۰ و ۶۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم) با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت سرب و کادمیم، میزان انباشت این عناصر در ریشه گیاه کاملینا به صورت معنی داری افزایش یافت. اکثر ویژگی های بیولوژیک خاک در بالاترین غلظت به کاررفته کادمیم و سرب به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافت.نتیجه گیری: بالا بودن غلظت سرب و کادمیم در ریشه گیاه کاملینا مورد مطالعه و اندک بودن فاکتور انتقال این عناصر، بیانگر کارایی بیشتر این گیاه جهت استفاده در تکنیک تثبیت گیاهی می باشد و نمی توان از این گیاه برای استخراج فلزات سنگین سرب و کادمیم از خاک استفاده کرد.

آلودگی خاک, تثبیت گیاهی, فاکتور انتقال, فلزات سنگین, کیفیت خاک