فرهاد تنهای رشوانلو - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، گروه روانشناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین کارشکی - دانشیار روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
زهرا عسگری - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل انگیزشی پیش بینی رعایت توصیه های بهداشتی در همه گیری کووید-۱۹ بود. روش: در یک طرح توصیفی-همبستگی، تعداد ۳۰۶ نفر (۲۰۴ زن، ۱۰۲ مرد) از جمعیت عمومی بزرگتر از ۱۸ سال به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گردآوری داده ها با سیاهه رعایت توصیه های بهداشتی، مقیاس ارضا و ناکامی نیازهای بنیادین روان شناختی، مقیاس احساس عدم اطمینان و تهدید، مقیاس انگیزش رعایت توصیه های بهداشتی و مقیاس فشار روانی کسلر صورت گرفت. تجزیه وتحلیل داده با مدل سازی معادلات ساختاری بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزئی انجام شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که انگیزش در رابطه نیازهای روانی برآورده شده با فشار روانی، احساس عدم اطمینان و تهدید و رعایت توصیه های بهداشتی نقش واسطه ای دارد. فشار روانی و احساس عدم اطمینان و تهدید نیز در رابطه نیازهای روانی ناکام شده و رعایت توصیه های بهداشتی نقش واسطه ای منفی داشتند. سایر نتایج نشان می دهد که نیازهای روانی، انگیزش، فشار روانی و احساس عدم اطمینان و تهدید ۳۳ درصد از تغییرات رعایت توصیه های بهداشتی را تبیین می کنند. نتیجه گیری: به نظر می رسد رعایت توصیه های بهداشتی در همه گیری کووید-۱۹ از عوامل انگیزشی و هیجانی تاثیر می پذیرد. بر این اساس دادن فرصت مشارکت در تصمیم گیری های مرتبط و تدارک سیستم های بازخورد در برابر رعایت توصیه های بهداشتی با هدف افزایش احساس خودمختاری و شایستگی و کاهش فشارهای روانی موثر به نظر می رسد.

کووید-۱۹, نیازهای روانی, انگیزش, فشار روانی, توصیه های بهداشتی