خدیجه ثمره هاشمی - دانش آموخته دکتری گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
احمدعلی کیخا - دانشیار گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
حسین مهرابی بشرآبادی - استاد گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مصطفی مردانی نجف آبادی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
سامان ضیائی - دانشیار گروه اقتصادکشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

مقدمه و هدف: کمبود آب و تقاضای رو به رشد برای آن موجب ایجاد رقابت بر سر استفاده از این ماده گرانبها گردیده است؛ لذا بایستی درباره چگونگی تخصیص آن میان بخش­های مختلف اقتصادی، برنامه­ریزی صورت گیرد. هدف تخصیص آب میان کاربران مختلف حداکثرسازی فایده­های اجتماعی ناشی از مصرف آب است. مطالعه­ی حاضر با ارائه یک ساختار هیدرولوژی-اقتصادی در حوضه آبریز جازموریان غربی در پی حداکثرسازی منافع حاصل از استفاده آب در حوضه­ی مذکور می­باشد. مواد و روش­ها: برای این منظور، تابع هدف منافع مصرف آب در بخش کشاورزی، شرب و زیست محیطی مشروط به قیود هیدرولوژی، کشاورزی و نهادی را حداکثرسازی می­نماید. یافته­ ها: نتایج نشان داد با تغییر در الگوی کشت و تکنولوژی آبیاری، امکان افزایش منفعت در بخش کشاورزی تا ۴۴ درصد منفعت جاری وجود دارد؛ این در حالی است که میزان مصرف آب در این بخش ۱۱ درصد کاهش می­یابد. علاوه براین با احتساب بخش زیست محیطی در برنامه­ریزی یکپارچه مدیریت منابع آب و اختصاص آب به تالاب جازموریان نیز منفعتی معادل ۵۶۲۶۰ میلیون ریال حاصل می­شود. بحث و نتیجه ­گیری: براساس نتایج در صورت بکارگیری الگوی کشت و استراتژی­های آبیاری پیشنهادی مدل، امکان افزایش سود در کنار کاهش آب مصرفی در بخش کشاورزی وجود دارد که آب صرفه­جویی شده می­تواند در سایر بخش­های رقیب مورد استفاده قرار گیرد و منافعی ایجاد نماید یا اینکه موجب کاهش مصرف آب­های زیرزمینی گردد که به پایداری منابع آبی کمک می­نماید.

استان کرمان, بخش زیست محیطی, بخش کشاورزی, تخصیص آب, منافع مصرف آب