فاطمه عساکره - دانش آموخته کارشناسی ارشد بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز، ایران.
زکریا فرج زاده - دانشیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز، ایران.

مقدمه: تغییر اقلیم و آسیب­پذیری ناشی از آن بویژه در کشورهای درحال­توسعه مورد تاکید قرار گرفته است. این پدیده در مورد ایران با توجه به شرایط اقلیمی آن می­تواند زمینه آسیب­پذیری بیش تری را فرآهم کند. در مورد ایران تنوع بالای استان­ها و تفاوت در مقدار برخورداری از امکان مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم نیازمند ارزیابی بیش تر می­باشد. هدف: این مطالعه با هدف سنجش آسیب­پذیری استان­های ایران و ارزیابی مقدار آمادگی آن­ها برای مقابله با آسیب­ها صورت گرفت. مواد و روش ها: سنجش آسیب­پذیری از راه محاسبه سه بعد شامل مواجهه، حساسیت و ظرفیت تطبیقی و با استفاده از دو روش وزن­دهی ساده و فازی انجام شد. برای هر یک از ابعاد، متغیرهای متعددی بکار گرفته شد. هم چنین، از تفاضل شاخص آسیب­پذیری و شاخص آمادگی، نمره نهایی یا شاخص سازگاری محاسبه شد. برای محاسبه شاخص­ها از آخرین داده­های موجود استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته­ها مشخص شد تمام استان­ها آسیب­پذیر هستند و از نگاه آسیب­پذیری تفاوت زیادی میان آن­ها مشاهده نمی­شود، اما از نظر آمادگی تفاوتی بیش تر مشاهده می­شود. استان­های بوشهر، چهارمحال­وبختیاری و البرز با مقدار شاخص ۶۵/۰-۵۵/۰ بیش ترین آسیب­پذیری را نشان دادند و استان­های ایلام، قزوین و اصفهان با مقدار عددی ۴۵/۰-۳۵/۰ دارای کم ترین آسیب­پذیری ارزیابی شدند. بر اساس مقادیر بدست­آمده از روش فازی، شاخص آمادگی تهران حدود ۸۴/۰ بدست آمد در حالی­که این رقم برای سایر استان­ها کم تر از ۴۵/۰ می­باشد. هم چنین، مقدار نمره نهایی یا شاخص سازگاری برای تهران ۶۵/۰ بدست­ آمد و استان­های سمنان، قزوین و اصفهان با مقدار شاخص ۴۸/۰-۴۵/۰ در رتبه های بعد قرار گرفتند.

تغییر اقلیم, آسیب پذیری, آمادگی, سازگاری