سودابه بساک نژاد - گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مریم جباری - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
الهه موالی زاده - گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

هدف این پژوهش، مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه، سبک های هویت و روابط والد-فرزندی در زنان معتاد و غیر معتاد شهر اهواز بود. این پژوهش از نوع توصیفی پس رویدادی است و جامعه آماری پژوهش را دو گروه، شامل زنان معتاد به عنوان گروه آزمودنی و زنان غیر معتاد به عنوان گروه مقایسه، تشکیل می دهند. افراد نمونه در هر گروه ۴۲ نفر می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب و از نظر برخی متغیرهای دموگرافیک (سن، تحصیلات و پایگاه اقتصادی – اجتماعی) همتاسازی شدند. ابزار مورد استفاده، فرم کوتاه پرسش نامه طرحواره های ناسازگار اولیه، پرسش نامه سبک های هویت برزنسکی و مقیاس روابط والد- فرزندی قاین و همکاران بود که در یک بازه زمانی سه ماهه تکمیل شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t و u من ویتنی استفاده شد. با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل فرضیه ها در سطح معنی داری ۰۵/۰ زنان معتاد با کسب نمره بیش تر در هر یک از طرحواره های ناسازگار بریدگی و طرد، خودگردانی و عملکرد مختل، محدودیت های مختل و بازداری بیش از حد و نیز سبک های هویت هنجاری و سردرگم و نمره کم تر در سبک هویت داده ای تفاوتی معنی دار را با گروه غیر معتاد نشان دادند. از نظر متغیر روابط والد- فرزندی در دو گروه تفاوتی معنادار وجود نداشت. بنابراین، با توجه به اهمیت طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک های هویتی در بروز انحرافات رفتاری و اختلال سوءمصرف مواد در زنان، تمرکز بر روش های تربیتی و آموزشی و بهبود کیفیت روابط به عنوان عوامل موثر در شکل گیری هویت و نیز توجه به نقش طرحواره های ناسازگار اولیه در برنامه های درمانی بمنظور ارتقای سازگاری فردی، روانی، اجتماعی و رفع مشکلات مربوط به ترک مواد و پیشگیری از اعتیاد می تواند بسیار مفید باشد.

طرحواره های ناسازگار اولیه, سبک های هویت , روابط والد-فرزندی , زنان معتاد